Over dit verslag

Reikwijdte

De reikwijdte van het verslag is Enexis Holding N.V.; gevestigd te ’s-Hertogenbosch. Hieronder vallen de activiteiten van Enexis Netbeheer B.V.; Enexis Personeel B.V., Enexis Vastgoed B.V. en Enpuls B.V. De activiteiten van andere deelnemingen vallen niet onder de reikwijdte. Het wettelijk bestuursverslag is opgenomen in de hoofdstukken Focus op uitvoering van de energietransitie t/m Governance en risicomanagement. De rapportageperiode loopt van 1 januari 2022 tot en met 31 december 2022. Enexis rapporteert halfjaarlijks over de strategische en financiële prestaties. Het jaarverslag wordt in het eerste kwartaal van elk jaar gepubliceerd op de website www.enexisgroep.nl; dit jaar op 28 februari 2023. Het verslag over 2021 verscheen op 10 maart 2022.

Geïntegreerd verslag

In dit jaarverslag is financiële, operationele en maatschappelijke informatie verwerkt in een geïntegreerd verslag.

• De financiële informatie is geconsolideerd. De financiële verantwoording is in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals aanvaard binnen de Europese Unie en bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

• De niet-financiële informatie is geconsolideerd. In het algemeen streven wij ernaar niet-financiële gegevens van nieuwe acquisities zo snel mogelijk, doch uiterlijk na een vol jaar van eigenaarschap, te integreren, zoals opgenomen in onze Reporting Manual.

• De niet-financiële informatie is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, Sustainability Reporting Standards (update 2021) van het Global Reporting Initiative (GRI). 

Transparantie

Net als onze stakeholders hechten wij veel waarde aan transparantie. Wij hebben de ambitie om in de verslaggeving tot de koplopers te blijven behoren in de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. In dit verslag rapporteren wij in overeenstemming met de:

• Sustainability Reporting Standards van het GRI, update 2021, toepassingsniveau ‘in accordance with’;

• Intern gehanteerde verslaggevingscriteria, conform onze Reporting Manual;

• Richtlijnen voor de Transparantiebenchmark;

• Corporate Governance Code, voor zover mogelijk en van toepassing;

• Wet ingroeiquotum en streefcijfers (Sociaal Economische Raad);

• EU-richtlijn bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit;

• EU Taxonomie; een Europees classificatiesysteem voor duurzaamheidsactiviteiten;

• Handboek Impactmeting Infraorganisaties (november 2022);

• Verantwoordingsdocument Impactanalyse Enexis Holding N.V. (2022).

Dialoog met stakeholders

Onze stakeholderindeling is herijkt op basis van een interne toetsing, analyse van de stakeholderindeling van andere infrabedrijven en de belangen van stakeholders en/of Enexis. Enexis onderscheidt in totaal acht groepen stakeholders. Dit zijn groepen waar we regelmatig mee in contact staan. Naast actuele zaken streven wij ernaar om met stakeholders ook te spreken over brede maatschappelijke ontwikkelingen op lange termijn, zoals de Sustainable Development Goals en onze bijdrage hieraan. Aangezien dit direct raakt aan ons dagelijks werk richtte de dialoog zich met name op betaalbare en duurzame energie (SDG7) en industrie, innovatie en infrastructuur (SDG9). Door de nieuwe strategische focus, waardoor we onze activiteiten in Enpuls hebben afgebouwd en Fudura hebben verkocht is duurzame steden en gemeenschappen (SDG11) niet langer een prioriteit.

Het stakeholderoverzicht laat op hoofdlijnen zien hoe de dialoog met stakeholders wordt geborgd, maar is geen uitputtende opsomming. De belangrijkste bespreekpunten zijn geformuleerd naar materiële thema’s. In 2022 sprak de raad van bestuur uitvoerig met medewerkers en aandeelhouders over de nieuwe strategie.

Samenwerkingsverbanden

We realiseren ons dat samenwerking nodig is om de energietransitie te realiseren. Als netwerkbedrijf zien we een taak voor onszelf om partijen samen te brengen. In 2022 zaten we aan tafel met provincies, de industrie en universiteiten om samen te werken aan innovatieve, schaalbare oplossingen die voor alle partijen werken. Ook binnen de sector bundelen we de krachten om onze maatschappelijke impact te vergroten. Enexis is onder meer lid van Netbeheer Nederland, MVO Nederland, Dutch Power, Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, EDSO for smart grids, KVGN, de Coalitie Groene Netten en GD4S (Gas Distributors for Sustainability).

Bepalen van de inhoud (materialiteit)

In het jaarverslag leggen wij verantwoording af over onderwerpen die externe en interne stakeholders relevant vinden én waar Enexis grote economische, milieu en/of sociale impact heeft. Dit noemen wij ‘materiële thema’s’.

In 2021 is de materialiteitsmatrix herzien in aanloop naar het nieuwe strategisch plan. Uit de analyse kwam een stabiele top 5 aan materiële thema’s, gericht op de kerntaken van Enexis. De top 5 thema’s, die sinds 2018 onveranderd is, is door de raad van bestuur vastgesteld als hoog materieel. Deze thema’s dragen bij aan het bepalen van de focus in corporate planvorming, verslaglegging en communicatie.

Het strategisch plan is in april 2022 in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld en daarmee ook de stakeholderindeling, de scope en definities van de materiële thema’s als de ranking, zoals uit de analyse van 2021, die expliciet zijn genoemd in het strategisch plan. In 2023 voeren wij een brede stakeholderdialoog, gevolgd door een gedetailleerde materialiteitsanalyse, met aandacht voor het dubbele materialiteitsprincipe.

Dubbele materialiteit werkt twee kanten op. Enerzijds gaat het over de mogelijke positieve en negatieve (materiële) impact van Enexis op het milieu en de maatschappij: het inside-out perspectief. Anderzijds gaat dubbele materialiteit over het materiële effect van duurzaamheidsgerelateerde risico’s en kansen voor Enexis (financieel van aard): het outside-in perspectief. Het inside-out perspectief wordt met name van belang gevonden door de samenleving, de consument en (potentiële) medewerkers. Het outside-in perspectief was eerst vooral van belang voor investeerders, maar steeds meer stakeholders hebben belangstelling in de manier waarop Enexis omgaat met duurzaamheidsrisico’s en -kansen.

In het jaarverslag rapporteren wij uitgebreid over de top 12 materiële thema’s. De connectiviteit tussen thema’s, strategische risico’s en kansen en gestelde doelen en resultaten voor 2022 met onze bijdrage aan de SDG’s laten wij zien in de tabel op pagina 19. Hoewel de CO₂-uitstoot en circulariteit van onze eigen bedrijfsvoering buiten de top 12 vallen rapporteren wij hier toch over in het hoofdstuk ‘Verduurzaming van onze organisatie'. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een belangrijk aspect voor Enexis Groep.

1

Betrouwbaar en toegankelijk energienet

2

Veilig energienet

3

Duurzame energievoorziening

4

Betaalbare energievoorziening

5

Klantgerichte dienstverlening

6

Effectieve marktfacilitering

7

Veilige en gezonde werkomgeving

8

Werkgelegenheid en vakbekwame medewerkers

9

Efficiënte bedrijfsvoering

10

Beleidsbeïnvloeding

11

Financieel robuust

12

Informatiebeveiliging

Definities van materiële onderwerpen

Management van materiële onderwerpen

Het management stuurt op verschillende maatschappelijke aspecten van ondernemen, als onderdeel van de strategiekaart, zoals het bevorderen van veilig en gezond werken, een betrouwbare en toegankelijke energievoorziening, reductie energieverbruik en CO₂-uitstoot, het bijdragen aan de energietransitie en een beheerste kostenontwikkeling. Deze aspecten zijn, als onderdeel van de strategiekaart, tevens onderwerp van audits en rapportage aan de raad van commissarissen.

Enexis hanteert een integraal managementsysteem, waarin zowel financiële als niet-financiële onderwerpen worden gemanaged. Dit wordt beschreven in het hoofdstuk ‘Governance en risicomanagement’. In de jaarlijkse bedrijfsplancyclus wordt de vertaling gemaakt van strategische doelen naar bedrijfsplan, inclusief concrete doelstellingen. Afgeleid van de strategie worden jaarlijkse (2023) en lange termijn doelstellingen (2026) geformuleerd en opgenomen in het bedrijfsplan en de strategiekaart. De voortgang wordt periodiek gerapporteerd aan de raad van bestuur en tevens besproken met de raad van commissarissen. Er is een formeel risicomanagementproces, een interne auditfunctie en een compliancefunctie aanwezig. De herkenning en erkenning van strategische risico’s vloeien voort uit de activiteiten van dit proces en deze functies. Op de kernactiviteit wordt toezicht gehouden door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).

In het hoofdstuk ‘Verduurzaming van onze organisatie’ is een toelichting opgenomen op de wijze waarop het onderwerp ‘duurzaamheid’ is geborgd. Daarnaast is een uitwerking van de managementbenadering naar maatschappelijk thema, gebaseerd op de richtlijn ISO 26000, te vinden in de MVO-principes op de website van Enexis.

Meetmethodes en dataverzameling

De kwantitatieve informatie in dit verslag hebben we waar mogelijk ontleend aan de systemen van Enexis. Voor deze systemen gelden interne controlemaatregelen. De afdeling Corporate Control & Reporting van Finance & Control is – met betrokkenheid van Business Control – verantwoordelijk voor de verzameling en onderbouwing van de niet-financiële data. De GRI-index is opgenomen in het hoofdstuk ‘Aanvullende informatie’.

De voor de verschillende onderwerpen verantwoordelijke medewerkers in de organisatie hebben de kwalitatieve informatie aangeleverd en onderbouwd. De gerapporteerde gegevens zijn met de grootst mogelijke betrouwbaarheid gegenereerd. Wij onderkennen dat een deel van de informatie onzekerheden kan bevatten die inherent zijn aan beperkingen van meetmethodes en dataverzameling. Op hoofdlijnen is de dataverzameling over materiële onderwerpen als volgt opgebouwd:

Betrouwbaar en toegankelijk energienet

Rapportage over de uitvalduur elektriciteit en gas, getransporteerde hoeveelheden en trajectlengtes.

Veilig energienet

Rapportage van SodM meldingen, metingen publieke veiligheid elektriciteit en gas, rapportage van integraal vergunningbeheersysteem WAVE. Rapportage van eventuele datalekmeldingen, rapportage van eventuele boetes van toezichthouders.

Duurzame energievoorziening

Rapportages over duurzaam opgesteld vermogen, verzwaarde elektriciteitsaansluitingen, verwijderde gasaansluitingen en groen gas invoeding.

Betaalbare energievoorziening

Overzicht beïnvloedbare kosten en opbrengsten Enexis Netbeheer B.V. (inclusief staven).

Klantgericht dienstverlening

Rapportages van marktonderzoeksinstituut GfK, rapportages van Perspective en Avaya, resultaten van het website bezoek van Enexis.nl

Veilige en gezonde werkomgeving

Meldingen ongevallen en incidenten 2022, rapportages over HSE en VGWM, berekening van het aantal ongevallen met verzuim per 1 miljoen gewerkte uren. Dodelijke ongevallen in de woon-werk verkeersituatie behoren niet tot de scope van de Lost Time Injury Frequency.

Werkgelegenheid en vakbekwame medewerkers

Medewerkersonderzoek, rapportages over het personeelsbestand met onder meer aantallen fte’s, in- en uitstroom en ontwikkelingsbudget, diversiteit, leeftijdscategorieën, ziekteverzuim.

Efficiënte bedrijfsvoering

Rapportages over de aantallen stations voorzien van distributie automatisering (light).

Beleidsbeïnvloeding

Rapportages van eventuele boetes van toezichthouders (boeteregister) en claimoverzichten.

Financieel robuust

Geconsolideerde jaarrekening.

Duurzame organisatie

Overzicht van de genomen maatregelen en CO₂-besparingen in 2022, resultaten en analyse van enquêtes. Afvalstoffenrapportage van afvalverwerkers. Alle afvalstoffen worden opgeslagen en verwerkt op een manier die past bij de betreffende afvalstof, omdat iedere afvalstof zijn eigen risico’s meebrengt. Brondocumentatie over CO₂-uitstoot als gevolg van net- en lekverlies. Circulariteitsrapportages.

Overzicht subtargets sustainable development goals

Methodiek, uitgangspunten en aannames impactmetingen

Het te downloaden Verantwoordingsdocument Impactanalyse Enexis Holding N.V. biedt nader inzicht en onderbouwing van de in het jaarverslag opgenomen informatie.

Financieel kapitaal

De financiële impacts worden op basis van de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht van Enexis berekend. Hieronder vallen de inkomende en uitgaande kasstromen van Enexis, waarbij uitgaande kasstromen vanuit Enexis een positieve impact hebben op stakeholders en omgekeerd hebben de inkomende kasstromen een negatieve impact op stakeholders. Het financieel kapitaal laat zien welke inkomende geldstromen er zijn en hoe die verdeeld worden in relatie tot onze stakeholders.

Geproduceerd kapitaal

Beschikbaarheid van energie bepaalt in hoge mate welvaart en welzijn van onze klanten. Enexis heeft door transport van gas en elektriciteit een belangrijke rol in de energieketen om deze waarde mogelijk te maken. De als geproduceerd kapitaal getoonde bedragen hebben  betrekking op het aan Enexis toe te wijzen deel in de energieketen. De waarde van energie is meer dan de prijs die consumenten ervoor betalen. Dat noemen wij consumentensurplus: de extra geldwaarde die klanten, in theorie, bereid zouden zijn te betalen boven de prijs van een dienst/product. Het consumentensurplus is op dit moment de meest gangbare en gebruikte wijze voor het bepalen van de economische waarde zowel voor de vrije als gereguleerde markten. Het consumentensurplus heeft betrekking op alle prijselementen in de energieketen en omvat dus de belastingen en prijzen voor levering en transport voor energie.

Binnen de bijdrage aan het welzijn van elektriciteitstransport wordt de impact van teruglevering die Enexis mogelijk maakt meegenomen.

Het gemiddelde effect van gas- en stroomstoringen voor Nederland wordt eveneens meegenomen. Het effect van gas- en stroomstoringen bij Enexis ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde is berekend.

Ook de waarde van elektriciteit- en gastransport voor zakelijke klanten schatten wij in, echter is de  methode hiervoor nog in ontwikkeling; om dubbeltelling te voorkomen bestaat deze alleen uit het omzetgedeelte.

Natuurlijk kapitaal

Enexis is gedeeltelijk verantwoordelijk voor de CO₂-emissies van de hoeveelheden elektriciteit en gas die door ons netwerk worden getransporteerd. De impact bevat de waardering van de CO₂-emissies verbonden aan de directe operaties en aan die van de keten. De impactberekeningen van de directe operaties zijn gebaseerd op de CO₂-cijfers zoals gerapporteerd in de CO₂ voetafdruk in het jaarverslag. Aangenomen is dat de elektriciteits- en aardgasmix van de energie die Enexis transporteert gelijk is aan de nationale mix. De maatschappelijke kosten van een ton CO₂-equivalent zijn bepaald op 0,157 EUR/kg CO₂-equivalent.

Emissies in de keten zijn geattribueerd aan Enexis op basis van bruto toegevoegde waarde en verantwoordelijkheid. Enexis stoot bij haar werkzaamheden broeikasgassen uit, dit gaat bijvoorbeeld om haar gebouwen en om mobiliteit. Wat betreft de operatie zorgen vooral de netverliezen van gas en elektriciteit voor veel emissies. Het gaat hier om de zogenaamde scope 1 en 2 emissies zoals voorgeschreven door het Greenhouse Gas Protocol. De grootste impact is echter vanuit het aandeel van Enexis in emissies van de Nederlandse energieketen.

Menselijk kapitaal

Voor de berekeningen van deze impacts worden medewerkers in directe dienst van Enexis meegenomen. Als werkgever streeft Enexis naar een positieve bijdrage aan het welzijn van onze medewerkers. Welzijnseffecten door het hebben van werk zijn berekend ten opzichte van het niet hebben van werk in Nederland. De indicator betreft het niet-financiële directe welzijnseffect. Er wordt aangenomen dat werktevredenheid, gemeten op basis van de uitkomsten uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek, een direct positief effect heeft op het welzijn.

De waarde van werk is voor werknemers meer dan enkel het inkomen dat zij ontvangen. Mensen die werken, ervaren gemiddeld een hoger welzijn dan niet-werkenden. Naast inkomen zijn immateriële factoren, zoals waardering, contact met collega’s en klanten en het hebben van werk van belang.

Daarnaast is er de compensatie in termen van salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden; deze compensatie is opgenomen onder het financieel kapitaal.

De berekening van de impact van (werk gerelateerde) uitval en ongevallen van werknemers (veiligheid) is beperkt tot directe effecten. Een ongeval of ziekte kan aanleiding zijn voor andere ongevallen of ziektes, hetgeen niet gemeten wordt. Aangenomen wordt dat het ziekteverzuim dat niet als ‘werk gerelateerd’ vastgesteld is, geen relatie heeft met het werk bij Enexis.

Belangrijkste criteria impactmetingen

Voor de kapitalen financieel, geproduceerd, natuurlijk en menselijk kwantificeert Enexis één of meerdere indicatoren. De komende jaren werkt Enexis verder aan het kwantificeren van de overige kapitalen. Impacts worden gekwantificeerd door, uitgedrukt in geld (euro’s), de som van de individuele effecten op welvaart en welzijn te schatten. De gebruikte methode voor het berekenen van de impacts is gebaseerd op het Handboek Impactmeting Infrabedrijven. Hierbij wordt rekening gehouden dat Enexis in een gereguleerde markt opereert en onderdeel is van een bredere waardeketen, waartoe middels attributiefactoren toerekening aan de bijdrage van Enexis plaatsvindt. Impacts waar meerdere spelers in de keten verantwoordelijk voor zijn, worden geattribueerd aan Enexis op basis van twee onderdelen: (i) de verantwoordelijkheid van Enexis in de keten en (ii) de bruto toegevoegde waarde van Enexis in de keten. De bruto toegevoegde waarde wordt berekend als de omzet verminderd met het verbruik van producten (zowel goederen als diensten) in het productieproces, gewaardeerd tegen inkoopprijzen. Impacts die Enexis zelfstandig realiseert worden volledig toegewezen aan Enexis.

Ons model en de methodieken voor impactmeting zijn vastgelegd in het Handboek Impactmeting Infrabedrijven. Die heeft een update gekregen op initiatief van de sector. Als wetenschappelijk raamwerk voor de impactmetingen gebruiken we het Framework for Impact Statements (FIS) en de Integrated Profit & Loss Assessment Methodology (IAM): Core. Alle drie de publicaties worden uitgegeven door het Impact Institute.

Vergelijkende cijfers voor impacts uit 2022 en 2021

Veranderingen t.o.v. voorgaande verslagjaren

Met ingang van het verslagjaar 2022 zijn de niet-financiële indicatoren van Mijnwater Warmte Infra B.V. geconsolideerd in de Enexis rapportages.

In mei 2022 is de verkoopovereenkomst Fudura getekend, met de aandelenoverdracht in augustus 2022. Fudura is gedeconsolideerd per 1 augustus 2022, zowel voor de financiële informatie als de niet-financiële informatie. 

Assurance

EY heeft een assurance-opdracht uitgevoerd voor het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid met betrekking tot de duurzaamheidsinformatie in de hoofdstukken:

• Voorwoord raad van bestuur

• 2022 in cijfers

• Focus op uitvoering van de energietransitie

• Veilig werken en elkaar versterken

• Duurzaam werken aan blijvende impact

• Aanvullende informatie (‘Over dit verslag’ en ‘Feiten en cijfers’)

In dit jaarverslag over 2022 zijn alle van materieel belang zijnde aspecten juist weergegeven in overeenstemming met de ‘Sustainability Reporting Standards’ van het Global Reporting Initiative (update 2021) en de interne verslaggevingscriteria van Enexis (Reporting Manual). Wij verwijzen voor meer informatie naar het assurancerapport van de onafhankelijke accountant.