Inleiding
Ons investeringsniveau bereikt in de energietransitie een recordhoogte. Er is veel geld nodig om het energiesysteem van de toekomst te bouwen. Onze uitgaven aan werkzaamheden aan de energienetten bedroegen in 2023 een recordbedrag van € 1.214 miljoen.
Jaar op jaar stijgen onze uitgaven om met onze infrastructuur de energietransitie mogelijk te maken. Dat we de hoge extra uitgaven kunnen doen, is te danken aan onze solide financiële positie. Ons werkpakket bedroeg dit jaar € 1.214 miljoen; dit is € 187 miljoen meer dan de € 1.027 miljoen van 2022. We zijn ons ervan bewust dat we ons geld goed moeten besteden. Dat hoort bij onze publieke taak en draagt eraan bij dat we de energie voor iedereen betaalbaar houden. Daarom focussen we op onze kerntaken en maken we kostenefficiënte keuzes, bijvoorbeeld door te werken volgens Lean-methodiek en ons ICT-landschap te optimaliseren. Ook werkten we in 2023 aan innovaties om het net zo kostenefficiënt mogelijk uit te breiden.
Financiering van de energietransitie
In de komende jaren maakt Enexis een enorme groei door in investeringen en uitgaven. Naast kostenbesparing en efficiëntie, waarbij we zelf aan zet zijn, is het van belang dat we voldoende inkomsten hebben om investeringen voor de energietransitie te kunnen doen.
We onderkennen het risico dat de financiële positie van Enexis verslechtert doordat de financiële consequenties van de energietransitie niet voldoende worden opgevangen in de huidige reguleringsmethodiek. Enexis krijgt haar efficiënte kosten vergoed in de tarieven, echter veelal met een vertraging omdat in de huidige reguleringsmethodiek de tarieven zijn gebaseerd op historische kosten. De kosten in 2023 krijgen we voor een groot deel pas in toekomstige tariefstelling vergoed. De kasstroom uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa is in 2023 € 516 miljoen negatief. Dit betreft een stijging van € 288 miljoen ten opzichte van 2022. Daarom heeft Enexis samen met de andere regionale netbeheerders beroep ingediend tegen de huidige methodebesluiten en is er overleg met de ACM gestart over de regulering in de volgende methodebesluiten.
Op 4 juli 2023 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) uitspraak gedaan. Het CBb heeft de regionale netbeheerders op belangrijke punten in het gelijk gesteld, waardoor de ACM de methodebesluiten dient aan te passen. Op 21 december 2023 heeft de ACM de nieuwe methodebesluiten gepubliceerd. De aanpassingen in de methodebesluiten hebben een positieve invloed op de netto-omzet van Enexis Netbeheer B.V. De regionale netbeheerders zijn echter niet op alle onderdelen in het gelijk gesteld. Ondanks deze aanstaande wijzigingen in de Methodebesluiten 2022-2026 blijft de financiering van de energietransitie een uitdaging.
Eind 2022 hebben de Staat, de drie grote regionale netwerkbedrijven (Alliander, Enexis en Stedin) en een vertegenwoordiging van hun aandeelhouders een akkoord bereikt over het Afsprakenkader Kapitaalbehoefte Regionale Netwerkbedrijven (‘Afsprakenkader’). Mocht de staat in de toekomst, op verzoek van de netwerkbedrijven en in samenwerking met hun aandeelhouders, besluiten om staatsaandeelhouder te worden, dan gebeurt dat onder bepaalde voorwaarden. In het afsprakenkader staat beschreven om welke voorwaarden dit gaat, zoals doorlooptijden van een toetredingsverzoek en afspraken rondom governance. Het afsprakenkader dient als basis voor een eventuele participatieovereenkomst, waarin meer gedetailleerde afspraken worden vastgelegd, op het moment dat toetreding door de staat als aandeelhouder daadwerkelijk aan de orde is.
Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 13 april 2023 zijn de aandeelhouders van Enexis akkoord gegaan met ondertekening van dit Afsprakenkader. Na ondertekening van het Afsprakenkader door de aandeelhouders van alle drie de netwerkbedrijven, waarvan de laatste eind 2023 heeft getekend, is aan de laatste ondertekeningsvoorwaarde van het Afsprakenkader voldaan. Hiermee is het bindend geworden voor alle bovengenoemde partijen. Concreet betekent dit dat daarmee formeel is vastgelegd hoe de Staat eventuele toekomstige verzoeken tot kapitaalstorting van de netwerkbedrijven zal beoordelen en welke eisen de Staat zal stellen aan een dergelijk verzoek tot toetreding en aan een eventuele participatie als nieuwe aandeelhouder. Het afsprakenkader heeft ertoe geleid dat Standard & Poors (S&P) de grote regionale netbeheerders de status Government Related Entities (GREs) heeft toegekend en daarom de credit rating met één niveau heeft verhoogd.
Met haar sterke financiële positie heeft Enexis ruime toegang tot de financiële markten om de grote investeringsopgave in het kader van de energietransitie te kunnen realiseren.
Een duurzame investering
In juni 2023 heeft Enexis Holding N.V. een groene obligatielening ten bedrage van € 500 miljoen met een couponrente van 3,625% geplaatst. Enexis heeft nu nog vijf obligaties uitstaan. Van de vijf obligaties zijn er drie groen. De obligatielening is door Enexis Holding N.V. aangewend voor investeringen in netuitbreidingen en verzwaringen die nodig zijn voor de inpassing van duurzame energie, voor automatisering van distributie, slimme meters en haar duurzame gebouwen. Voor de uitgifte van deze groene obligatie is het Green Finance Framework uit 2020 in april 2023 geactualiseerd voor relevante trends. Dit Green Finance Framework is volledig in overeenstemming met de EU Taxonomie. Dit is extern gevalideerd en bevestigd door ISS ESG. Hiermee laat Enexis zien dat het een grote bijdrage levert aan duurzaamheid en impact heeft op een duurzame samenleving.
Door de EU Taxonomie en de Green Bond Principles te volgen en deze te verankeren in het Green Finance Framework zorgt Enexis voor volledige transparantie in het proces. Samen met goede ratings bij Sustainalytics en ISS-ESG geeft dit de investeerders houvast en vertrouwen voor investeringen in groene obligaties van Enexis. Al onze groene obligaties zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam.
Naast de uitgifte van een groene obligatielening heeft Enexis in 2023 een lening afgesloten met de Europese Investeringsbank (EIB) van € 500 miljoen. Deze lening wordt gebruikt om investeringen in het elektriciteitsnetwerk van Enexis te financieren. Deze investeringen zijn nodig om het net verder uit te breiden en te verzwaren. Naar verwachting zullen de investeringen die Enexis financiert met deze lening eind 2024 zijn afgerond. Enexis heeft de mogelijkheid om de komende 3 jaar te trekken onder deze faciliteit met een maximale looptijd van 13 jaar. In 2023 hebben er geen trekkingen onder deze faciliteit plaatsgevonden.
Behoud credit rating profiel
Het behoud van ten minste een A/A2 credit rating profiel met een horizon van vijf jaar is een belangrijke pilaar van het Enexis financieel beleid. Het is de basis voor een gezonde kapitaalstructuur en voor behoud van het vertrouwen van investeerders. Enexis maakt gebruik van credit ratings van Standard & Poor’s (S&P) en van Moody’s. De lange termijn credit rating afgegeven door S&P voor Enexis Holding N.V. en Enexis Netbeheer B.V. zijn in februari 2023 gewijzigd naar A+ met een positieve outlook (was A+ met stabiele outlook). De aanleiding van deze wijziging was dat in februari 2023 S&P de grote regionale netbeheerders de status Government Related Entities (GREs) heeft toegekend. Na balansdatum, op 7 februari 2024, zijn de lange termijn credit ratings van S&P voor Enexis Holding N.V. en Enexis Netbeheer B.V. verhoogd naar AA- met een stabiele outlook.
Door Moody’s wordt alleen een credit rating afgegeven voor Enexis Holding N.V. en deze bleef ongewijzigd op Aa3 met stabiele outlook.
Na de toekenning door S&P van de GRE-status heeft Enexis de minimale streefwaarde voor de ratio 'FFO/Netto rentedragende schulden' verlaagd van 16% naar 12% voor het behoud van minimaal een A credit rating profiel en een financieel gezonde kapitaalstructuur.
Voor de financiering, liquiditeit en credit ratings verwijzen wij naar noot 31 in de jaarrekening 'Financieringsbeleid en risico’s financiële instrumenten'.
Sterk duurzaamheidsprofiel
Voor investeerders is de hoge mate van duurzaamheid van Enexis’ bedrijfsactiviteiten vaak een belangrijke reden om te investeren in onze groene obligaties. Onze bijdrage aan de Sustainable Development Goals en onze ESG-ratings spelen daarbij een belangrijke rol. ESG staat voor Environment, Social & Governance. De ESG-rating wordt onder andere bepaald door onze impact op klimaatverandering, onze rol in de gemeenschap, betrouwbaarheid van ons netwerk, veiligheid, bedrijfsethiek en goed ondernemingsbestuur. Met de huidige ESG-ratings laten we een sterk duurzaamheidsprofiel zien. Enexis staat in nauw contact met rating agencies ISS ESG en Sustainalytics.
Bij rating agency Sustainalytics valt Enexis in de categorie low risk en scoort het een 2e plaats van de 100 bedrijven in de subsector multi-nutsbedrijven. En;
Rating agency ISS ESG geeft Enexis een B rating met Prime-label. Enexis behoort hiermee tot de best scorende bedrijven in de categorie Gas and Electricity Network Operators.
