Alleen met waterstof en groen gas heeft de energietransitie kans van slagen. Marieke van Amstel, portefeuilleregisseur nieuwe energiedragers bij Enexis, is stellig. “Wij moeten er klaar voor zijn als de productie op gang komt.”
De samenleving elektrificeert in rap tempo. Maar een maatschappij die volledig op elektriciteit draait, is een utopie, zegt Marieke. “Neem oude monumentale gebouwen in een binnenstad. Die zijn moeilijk te isoleren en daardoor niet te verwarmen met een warmtepomp. Verduurzaming van deze panden is vaak alleen mogelijk door grijs gas te vervangen door groen gas.”
Groen gas kan ook goed gebruikt worden als grondstof in de industrie. “Maar voor de hoge-temperatuurprocessen in de zware industrie en de logistiek, zoals zeevaart, is groene waterstof het meest efficiënte en effectieve alternatief om te verduurzamen. Ook groene waterstof kun je via de bestaande gasnetten distribueren. Je kunt het bovendien makkelijk opslaan.”
Boeren kunnen mest omzetten in groen gas –
daardoor vermindert de uitstoot van methaan, CO2 en stikstof"
Positieve beeldvorming nodig
Met zowel groen gas als groene waterstof is er nog een lange weg te gaan. Op dit moment wordt er in Nederland jaarlijks rond de 250 miljoen kubieke meter groen gas geproduceerd. In 2030 moet dit 2 miljard kuub zijn, zo is in het Klimaatakkoord afgesproken. Acht keer zo veel. Om tot die hoeveelheid te komen, zijn onder meer aanpassingen in wet- en regelgeving en het gasnetwerk nodig. Zo moeten er boosters komen waarmee ondernemers groen gas in het landelijke gasnet kunnen pompen. Marieke: “Eén booster is gerealiseerd, enkele andere zijn in ontwikkeling. We verwachten er minimaal zeven nodig te hebben in het netgebied van Enexis.”
Daarnaast is sociale acceptatie belangrijk, zegt ze. “Groen gas wordt lokaal gemaakt door ondernemers. Ze vergisten of vergassen afval- en reststromen uit bijvoorbeeld de landbouw, voedingsindustrie en waterzuivering. Boeren kunnen mest omzetten in groen gas - daardoor vermindert de uitstoot van methaan, CO2 en stikstof. Maar mensen willen liever geen vergistingsinstallatie in hun buurt. Het zorgt voor extra transportbewegingen. Ook denken ze vaak dat het stinkt. Maar zeker bij de nieuwste vergisters ruik je absoluut niets. De beeldvorming moet dus positief veranderen.”
Veel geleerd over waterstof
Waar groen gas al volop gemaakt wordt, staat de productie van groene waterstof nog in de kinderschoenen. “Er zijn pilots en veel plannen, maar de productie van waterstof is nog schaars”, zegt Marieke. “Ons doel is dat we waterstof in 2028 veilig en betrouwbaar kunnen transporteren via de bestaande gasleidingen.”
Enexis neemt deel aan het proefproject WaterstofWijk Wagenborgen in Groningen, waar een woonwijk overgaat op waterstof. “Daar leren we veel over de distributie van waterstof. Over de aanpassingen van meters in woningen, de benodigde kennis van monteurs, het geschikt maken van de leidingen. Als waterstof grootschalig beschikbaar komt, moeten wij er klaar voor zijn. Daarnaast is het vooral zaak dat de productie op gang komt. Wij dragen daaraan bij door mee te doen met pilots en ervoor te zorgen dat het transport geen bottleneck zal vormen.”
Neuzen dezelfde kant op
Er moet dus nog veel gebeuren om groen gas en groene waterstof succesvol te maken als energiedrager. “Afgelopen jaren zijn goede stappen gezet”, zegt Marieke. “We hebben veel geleerd over de distributie van groene waterstof en bij groen gas is de eerste booster gerealiseerd. De overheid is met stimuleringsmaatregelen gekomen en de Autoriteit Consument & Markt denkt goed mee over tariefstelling. Ook is de samenwerking in de keten sterk verbeterd - de neuzen van alle betrokken partijen staan dezelfde kant op. Dat is een belangrijke voorwaarde om de doelen te halen.”