Enexis heeft in 2023 een nettowinst gerealiseerd van € 72 miljoen, een afname van € 1.228 miljoen ten opzichte van 2022. Deze daling wordt grotendeels verklaard door de eenmalige boekwinst van €1.113 miljoen vanwege de verkoop van Fudura in 2022. De nettowinst exclusief boekwinst bedroeg in 2022 € 187 miljoen. Exclusief de boekwinst bedraagt de daling van de nettowinst € 115 miljoen.
Kijkend naar de nettowinst van € 72 miljoen, dan zien we ten opzichte van 2022 voornamelijk een stijging van de netto omzet met € 309 miljoen welke wordt teniet gedaan door een aanzienlijke toename van de kosten van transport en distributieverliezen van € 429 miljoen. Daarnaast stijgt het saldo van de bedrijfskosten en overige opbrengsten met € 47 miljoen. Het negatieve saldo van de financiële baten en lasten daalt met € 7 miljoen. Tot slot dalen de belastingen over het resultaat met € 45 miljoen.
Met name vanwege de verdere toename van investeringen in het elektriciteitsnet stegen de bruto investeringen met € 242 miljoen naar € 1.143 miljoen. Enexis krijgt deze investeringen met een vertraging vergoed in de tarieven. Deze timingseffecten leiden ertoe dat de kasstromen uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa de komende jaren naar verwachting negatief zijn. De kasstroom uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa is in 2023 € 516 miljoen negatief. Dit betreft een verslechtering van € 288 miljoen ten opzichte van 2022.
Dilemma: Wie betaalt de kosten van de energietransitie en op welk moment?
Vanwege de verdere groei in investeringen en de vertraging van de vergoeding hiervan in de tarieven, voorzien we de komende jaren een aanhoudend beeld van negatieve kasstromen uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa. We verwachten een sterke stijging van de operationele kasstroom als gevolg van de gestegen rente en nacalculaties met betrekking tot voorgaande jaren. De rente is de voornaamste factor die de vergoeding aan de aandeelhouders bepaalt voor het ter beschikking gestelde kapitaal. De huidige rente is relatief hoog. Dit leidt tot een hogere verwachte omzet en hogere operationele kasstroom. De stijging van de operationele kasstroom is echter niet voldoende om de sterk stijgende investeringen mee te kunnen financieren.
Hier ontstaat dus een maatschappelijk dilemma waarbij de vraag opkomt wie de kosten van de energietransitie betaalt en op welk moment dat gebeurt. We zijn hierover in overleg met de ACM en streven naar een goede balans tussen een beheerste tariefontwikkeling voor onze klanten en een redelijk rendement voor onze aandeelhouders. Ook letten we zelf op onze uitgaven en stimuleren we maatschappelijk optimale keuzes. Ondanks de gigantische opgave waar we voor staan, hebben we continue aandacht voor het efficiënt en effectief uitvoeren van onze werkzaamheden.
|
€ miljoen |
2023 |
2022 |
2021 |
2020 |
2019 |
|
|
Resultaat |
||||||
|
Netto-omzet |
2.014 |
1.705 |
1.634 |
1.516 |
1.491 |
|
|
Kosten van transportdiensten en van distributieverliezen |
809 |
380 |
324 |
316 |
232 |
|
|
Overige bedrijfsopbrengsten |
1 |
3 |
2 |
1 |
12 |
|
|
Voor bedrijfsactiviteiten beschikbaar saldo |
1.206 |
1.328 |
1.312 |
1.201 |
1.271 |
|
|
Bedrijfslasten exclusief afschrijvingen en buitengebruikstellingen |
629 |
583 |
561 |
554 |
539 |
|
|
Afschrijvingen en buitengebruikstellingen |
468 |
469 |
429 |
405 |
379 |
|
|
Bedrijfsresultaat |
109 |
276 |
322 |
242 |
353 |
|
|
Resultaat deelnemingen en joint ventures |
0 |
1.113 |
0 |
0 |
-1 |
|
|
EBIT1 |
109 |
276 |
322 |
242 |
353 |
|
|
Financiële baten en lasten |
-21 |
-28 |
-43 |
-41 |
-52 |
|
|
Resultaat vóór belastingen |
88 |
1.361 |
279 |
201 |
300 |
|
|
Resultaat na belastingen |
72 |
1.300 |
199 |
108 |
210 |
|
|
Balans (vóór winstbestemming) |
||||||
|
Netto werkkapitaal1 |
11 |
-37 |
-99 |
-106 |
-43 |
|
|
Vaste activa |
9.916 |
9.214 |
8.765 |
8.496 |
7.980 |
|
|
Geïnvesteerd vermogen1 |
8.677 |
8.019 |
7.802 |
7.418 |
7.056 |
|
|
Eigen vermogen |
5.320 |
5.441 |
4.241 |
4.116 |
4.112 |
|
|
Netto rentedragende schulden1 |
2.948 |
2.211 |
2.211 |
2.929 |
2.634 |
|
|
Balanstotaal |
10.460 |
10.348 |
9.395 |
8.751 |
8.258 |
|
|
Ratio's |
||||||
|
Solvabiliteit1 |
50,9 |
52,6 |
45,1 |
47,0 |
49,8 |
|
|
ROIC1 |
1,3 |
17,3 |
4,1 |
3,3 |
5,0 |
|
|
Return on equity1 |
1,4 |
23,9 |
4,7 |
2,6 |
5,1 |
|
|
Kasstroom |
||||||
|
Kasstroom uit operationele activiteiten |
627 |
673 |
732 |
726 |
647 |
|
|
Kasstroom uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa |
-516 |
-228 |
-154 |
-128 |
-99 |
|
|
Kasstroom uit investeringsactiviteiten |
-488 |
-129 |
-984 |
-872 |
-753 |
|
|
Kasstroom uit financieringsactiviteiten |
-229 |
-434 |
312 |
131 |
137 |
|
|
Kasstroom |
-90 |
110 |
60 |
-15 |
31 |
- 1Zie definities in Begrippenlijst.
Voor bedrijfsactiviteiten beschikbaar saldo
Het voor bedrijfsactiviteiten beschikbare saldo nam in 2023 af met € 122 miljoen. Dit betreft het saldo van een stijging in de netto-omzet (€ 309 miljoen), stijging van de kosten van transportdiensten en distributieverliezen (€ 429 miljoen) en daling van de overige bedrijfsopbrengsten (€ 2 miljoen). Enexis koopt al jaren elektriciteit en gas ter compensatie van de distributieverliezen gedurende een langere periode vooruit in en spreidt daarmee het prijsrisico. Met name vanwege de oorlog in Oekraïne zijn de energieprijzen explosief gestegen. Door ons inkoopbeleid was reeds een groot deel van de benodigde energie ter compensatie van de distributieverliezen voor het kalenderjaar 2023 ingekocht voordat de explosieve prijsstijgingen optraden. Voor het jaar 2022 gold dat de kosten relatief laag waren aangezien alle energie reeds was ingekocht voordat de oorlog in Oekraïne uitbrak. Doordat Enexis energie gespreid inkoopt, raakt het aanhoudend hoge prijsniveau ook Enexis voor het jaar 2023. De inkoopkosten voor distributieverliezen zijn verviervoudigd ten opzichte van 2022.
De totale omzet bedraagt in 2023 € 2.014 miljoen. De hogere omzet is het gevolg van de hogere tarieven voor onze klanten. De gemiddelde tariefstijging voor kleinverbruik-klanten bedroeg voor elektriciteit en gas (inclusief meterhuur) respectievelijk 22% en 9%.
De toename van de omzet kan als volgt worden uitgesplitst:
Elektriciteit: de omzet is met € 325 miljoen toegenomen ten opzichte van 2022. Deze toename wordt voornamelijk verklaard doordat in de omzet 2023 de gestegen kosten van transportdiensten (TenneT) direct worden vergoed en doordat ACM in de omzet een voorschot heeft opgenomen voor de sterk gestegen kosten voor distributieverliezen.
Gas: de omzet is met € 57 miljoen toegenomen ten opzichte van 2022, voornamelijk als gevolg van een tariefstijging.
De overige gereguleerde omzet is met € 22 miljoen gedaald, voornamelijk vanwege een tariefsdaling voor meetdiensten. De ACM zal voor meetdiensten vanaf 2011 naar verwachting margebesluiten nemen op basis waarvan regionale netbeheerders een gedeelte van de marge op meetdiensten uit het verleden dienen te verrekenen in toekomstige tarieven. Vanwege de gestegen energiekosten voor consumenten heeft Enexis besloten om vooruitlopend op dit besluit van de ACM, reeds in 2023 de tarieven voor meetdiensten te verlagen.
De niet-gereguleerde en overige omzet is met € 51 miljoen afgenomen, voornamelijk vanwege de verkoop van Fudura in het derde kwartaal van 2022.
De kosten van transportdiensten en van distributieverliezen stegen in 2023 met € 429 miljoen tot € 809 miljoen in 2023. Deze toename wordt voor € 151 miljoen verklaard door hogere kosten voor transport- en systeemdiensten van TenneT. TenneT verhoogde de tarieven als gevolg van de investeringen die TenneT uitvoert om het hoogspanningsnet uit te breiden en te verzwaren. De regionale netbeheerders zijn klant van TenneT en belasten vervolgens deze kosten via de tarieven door aan de eindgebruikers.
De kosten voor distributieverliezen namen met maar liefst € 278 miljoen toe; een ruime verviervoudiging ten opzichte van de € 85 miljoen in 2022. Deze enorme prijsstijging wordt verklaard door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de aantrekkende economie na de Corona-periode. Doordat Enexis de elektriciteit ter compensatie van distributieverliezen voor een langere periode vooruit inkoopt, was al een gedeelte van de benodigde elektriciteit ingekocht voordat de prijzen explodeerden.
De inkoopkosten elektriciteit stegen met € 244 miljoen. Hiervan is een stijging van € 206 miljoen toe te rekenen aan prijseffecten, € 28 miljoen aan hogere hoeveelheden en € 10 miljoen aan correcties.
De netverliezen uit hoofde van het gastransport stijgen met € 34 miljoen; hoofdzakelijk vanwege de gestegen energieprijzen in combinatie met lagere hoeveelheden.
Bedrijfskosten
De totale bedrijfskosten namen in 2023 met € 45 miljoen toe tot € 1.097 miljoen. De energietransitie leidt tot een verder groeiend werkpakket. Om dit werkpakket uit te kunnen voeren, zetten we fors in op het werven en opleiden van nieuwe technische medewerkers. We hebben de salarissen van technische medewerkers verhoogd zodat we nu en in de toekomst voldoende technici aan ons kunnen binden. Daarnaast voeren we meer verbeterprojecten uit om zowel onze eigen processen als sectorprocessen toekomstbestendig te maken.
De voornaamste ontwikkelingen zijn:
€ 61 miljoen hogere personeelskosten: deze toename is het saldo van € 40 miljoen hogere uitgaven voor eigen personeel en € 21 miljoen hogere uitgaven aan de inhuur van derden. Ultimo 2023 had Enexis 474 fte meer eigen personeel en 138 fte meer ander personeel in dienst in vergelijking met 2022.
De stijging van de kosten van eigen personeel is voor € 32 miljoen te verklaren door hogere salariskosten als gevolg van de fte-toename, een cao-verhoging per 1 januari 2023 en aanvullende salarisverhogingen voor technische medewerkers.
De kosten voor sociale lasten zijn met € 5 miljoen gestegen en de pensioenpremies zijn met € 1 miljoen gedaald.
De overige personeelskosten stijgen met € 4 miljoen, onder andere als gevolg van hogere mobiliteitskosten.
De kosten voor inhuur van derden stijgen met € 21 miljoen. Dit betreft de combinatie van een tariefstijging en een toename van het aantal ingehuurde fte.
De geactiveerde productie stijgt met € 33 miljoen doordat in 2023 meer personeel is ingezet op zowel investeringen ten behoeve van het energienet als ICT-verbeterprojecten.
De afschrijvingen kennen een beperkte daling van € 1 miljoen ten opzichte van 2022. Deze daling wordt verklaard door incidentele posten in 2022. Geabstraheerd van deze posten, zien we een stijging van de afschrijvingen als gevolg van het toegenomen investeringsniveau vanwege het toegenomen werkpakket.
De kosten uitbesteed werk, materialen, andere externe kosten en overige bedrijfskosten stijgen in 2023 met € 18 miljoen ten opzichte van 2022. Deze stijging wordt voor een deel verklaard door de hoge indexaties welke zich door vertalen in de kosten die leveranciers aan ons doorberekenen. Daarnaast hebben we meer werkzaamheden uitgevoerd ten behoeve van het energienet en kenden we hogere kosten voor huisvesting en sectorprojecten.
Financiële baten en lasten
Het negatieve saldo van de financiële baten en lasten bedraagt in 2023 € 21 miljoen en is daarmee € 7 miljoen lager dan in 2022. De afname wordt met name veroorzaakt door een hogere rentebate op gelden in geldmarktfondsen, deposito’s, bankrekeningen en door aflossing van een obligatie van € 500 miljoen met een rente van € 1,5% in oktober 2023. De afname wordt deels tenietgedaan vanwege een hogere rentelast door uitgifte van een groene obligatielening van € 500 miljoen met een rente van 3,625% in juni 2023.
Belastingen
De winstbelasting bedraagt over 2023 € 16 miljoen en is daarmee € 45 miljoen lager dan in 2022. De daling heeft voornamelijk te maken met het lagere resultaat voor belastingen in 2023.
Bruto-investeringen
In 2023 zien we een verdere versnelling van de groei in de investeringen. Deze groei wordt voornamelijk gedreven door investeringen in onze elektriciteitsnetten om de energietransitie mogelijk te maken. Hierbij kenden we in 2023 een hogere inflatie dan in voorgaande jaren. Met name de 32% toename aan investeringen in de werkstromen aansluitingen, netuitbreidingen en netverbeteringen draagt bij aan het realiseren van meer transportcapaciteit in het elektriciteitsnet.
De bruto-investeringen in materiële en immateriële vaste activa nemen in 2023 met € 242 miljoen toe tot € 1.143 miljoen. Het grootste deel van deze stijging wordt verklaard door de € 188 miljoen investeringstoename in elektriciteits- en gasnetten (inclusief slimme meters). Zo namen de netuitbreidingen en netverbeteringen met € 119 miljoen toe. Daarnaast hebben we voor € 43 miljoen meer nieuwe aansluitingen gerealiseerd en voor € 10 miljoen meer veiligheidsgedreven investeringen uitgevoerd zoals vervangingen van oude schakelinstallaties. De toename van de investeringen in de overige werkstromen bedraagt € 16 miljoen.
De overige investeringen stijgen met € 54 miljoen vanwege meer investeringen in ICT-verbeterprojecten, Enexis panden en warmteprojecten.
Voor een deel van onze klantgedreven werkzaamheden betalen klanten een bijdrage. Voornamelijk als gevolg van inflatie zijn deze met € 3 miljoen toegenomen naar € 126 miljoen. Na aftrek van de klantbijdragen bedragen de netto-investeringen in 2023 € 1.017 miljoen. Dit is een stijging van € 239 miljoen ten opzichte van 2022.
Onderstaande tabel geeft de bruto-investeringen (exclusief klantbijdragen) weer in onze elektriciteits- en gasnetten en slimme meters.
|
Bruto-investering |
|||||
|
€ miljoen |
2023 |
2022 |
2021 |
2020 |
2019 |
|
Elektriciteit |
|||||
|
Standaardaansluitingen |
60 |
48 |
37 |
33 |
30 |
|
Maatwerkaansluitingen |
120 |
89 |
90 |
94 |
73 |
|
Netuitbreidingen en netverbeteringen |
464 |
350 |
298 |
254 |
194 |
|
Reconstructies |
30 |
23 |
26 |
25 |
21 |
|
Vervangingen |
88 |
73 |
62 |
48 |
38 |
|
Overig |
37 |
32 |
31 |
23 |
22 |
|
Totaal Elektriciteit |
799 |
615 |
544 |
477 |
378 |
|
Gas |
|||||
|
Standaardaansluitingen |
3 |
3 |
4 |
6 |
9 |
|
Maatwerkaansluitingen |
3 |
3 |
2 |
2 |
2 |
|
Netuitbreidingen en netverbeteringen |
20 |
15 |
12 |
13 |
16 |
|
Reconstructies |
20 |
17 |
17 |
19 |
18 |
|
Vervangingen |
157 |
162 |
161 |
153 |
139 |
|
Overig |
3 |
3 |
3 |
2 |
2 |
|
Totaal Gas |
206 |
203 |
199 |
195 |
186 |
|
Slimme meters |
|||||
|
Kleinverbruik elektriciteit |
23 |
20 |
24 |
34 |
57 |
|
Kleinverbruik gas |
11 |
13 |
20 |
29 |
36 |
|
Totaal Slimme meters |
34 |
33 |
44 |
63 |
93 |
|
Totaal |
1.039 |
851 |
787 |
734 |
657 |
Kasstromen
De kasstroom vóór financieringsactiviteiten bedraagt € 139 miljoen; een daling van € 405 miljoen ten opzichte van 2022 vanwege een lagere netto winst en een hoger investeringsniveau.
De operationele kasstroom bedraagt € 627 miljoen; een afname van € 46 miljoen ten opzichte van 2022. Dit wordt voornamelijk verklaard door de daling van zowel de nettowinst en het werkkapitaal. Het werkkapitaal daalt vanwege de voorraadopbouw om het werkpakket uit te kunnen voeren en de leveringsbetrouwbaarheid te vergroten.
De uitgaande investeringskasstroom bedraagt € 488 miljoen negatief, een stijging van de uitgaven van € 359 miljoen vanwege de groei in de investeringen. Wanneer wordt gekeken naar de kasstromen uit operationele activiteiten en investeringen in (im)materiële vaste activa bedraagt deze kasstroom € 516 miljoen negatief (2022: € 228 miljoen negatief).
De financieringskasstroom ten slotte, bedraagt € 229 miljoen negatief. Dit is een € 205 miljoen lagere uitstroom dan in 2022. De lagere uitstroom wordt verklaard doordat in 2023 per saldo minder is afgelost op obligatieleningen. Daarnaast heeft in 2023 een hogere dividendbetaling plaatsgevonden.
Het saldo van de kasstromen is € 90 miljoen negatief; een daling van € 200 miljoen ten opzichte van 2022.
