Trends en ontwikkelingen

Trends en ontwikkelingen hebben impact op ons werk. Om tijdig te kunnen reageren én anticiperen volgen we ze nauwgezet. In onze strategie beschrijven we hoe we dat doen.

Energietransitie kent groeipijnen

Geopolitieke ontwikkelingen, sturing van overheden op CO₂ -reductie en de prijsontwikkeling van gas leidden de afgelopen jaren tot een versnelling van de energietransitie. Duurzame energieproductie groeit sterk en huishoudens, bedrijven en vervoer verduurzamen. Hierdoor raakt het elektriciteitsnet steeds voller. Omdat netuitbreiding lange doorlooptijden kent, zijn er wachtlijsten ontstaan om meer transportvermogen. Onzekerheden in stimuleringsmaatregelen zorgen ervoor dat de groei in zonnepanelen, warmtepompen en elektrisch vervoer vertraagt, hoewel de verwachting is dat die groei op de lange termijn doorzet. De ontwikkeling van warmtenetten en waterstofprojecten komt nog niet echt van de grond. Tegelijkertijd blijven de klimaatdoelen overeind.

Energieonafhankelijkheid steeds belangrijker

Klimaatdoelen, leveringszekerheid en betaalbaarheid zijn en blijven belangrijke belangen in energiebeleid en -maatregelen. In de huidige geopolitieke context en met de groeiende onzekerheden komt daar een belang bij: energie- en grondstoffenonafhankelijkheid. Versterking van nationale duurzame energieproductie en reserves, diversificatie van energiebronnen en import spreiden en beperken tot betrouwbare landen helpen daarbij.

Kosten van energievoorziening stijgen

De energietransitie vergt grote investeringen van overheden, bedrijven en consumenten. Bijvoorbeeld in isolatie, warmtepompen, zonnepanelen en de infrastructuur voor energie. De energierekeningen stijgen en kennen een grote onzekerheid door de beperkte beschikbaarheid van gas, de ontwikkelingen in de wereld en een volatiele duurzame productie. Energierechtvaardigheid en bestaanszekerheid staan prominent op de politieke agenda. De financiering en kostenverdeling zijn onderwerp van maatschappelijk en politiek debat.

Schaarste bemoeilijkt de energietransitie

Voldoende vakbekwame technisch medewerkers, materialen en ruimte zijn nodig om de energietransitie te realiseren. Door vergrijzing en een groeiende vraag naar onder meer grondstoffen wordt het steeds moeilijker om deze randvoorwaarden in te vullen. Terwijl tegelijkertijd ook sectoren als woningbouw, natuur, defensie en waterbeheer op zoek zijn naar meer ruimte. Daarnaast stelt natuurwetgeving (zoals stikstof) eisen en grenzen. Dit heeft een remmende invloed op (het tempo van) alle opgaven, dus ook de verduurzamingsopgave.

Burgers krijgen meer invloed

Overheden staan voor complexe maatschappelijke vraagstukken, de energietransitie is er één van. Zij zoeken legitimiteit en draagvlak voor hun besluiten en nodigen burgers uit om te participeren. Tegelijkertijd groeit de weerstand en actiebereidheid tegen veranderingen in de directe leefomgeving van burgers. Steeds vaker wordt de overheid voor de rechter gedaagd.

Data en technologieën bieden kansen maar ook meer risico’s

Internet of things, virtual en augmented reality, artificial intelligence: deze innovaties kunnen leiden tot meer inzicht, betere besluitvorming en efficiëntere, effectievere dienstverlening. Tegelijkertijd worden we steeds afhankelijker van complex samenhangende data en systemen en neemt wereldwijd de dreiging van digitale aanvallen toe.