Opening groen-gasbooster
In een toekomstbestendig energiesysteem speelt groen gas een belangrijke rol. In september heeft Enexis in Wijster de eerste van twintig groengasboosters in gebruik genomen. Dankzij deze booster in Eursinge transporteren we jaarlijks twee miljoen kubieke meter extra groen gas naar ongeveer 1.600 huishoudens. Na deze eerste booster in ons gasnetwerk zullen er meer volgen, ook tussen ons netwerk en dat van Gasunie.
Inkoop van 76.000 kilometer kabels
Meer dan 76.000 kilometer aan dikke stroomkabels gaat Enexis de komende 12 jaar in de grond leggen voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet in de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg. Het gaat om ruim 40.000 kilometer aan middenspanningskabels en meer dan 36.000 kilometer aan laagspanningskabels die nodig zijn voor de verzwaring en uitbreiding van de stroomnetten in buurten. Om de uitbreidingsoperatie mogelijk te maken, schaalt Enexis op van drie naar acht kabelleveranciers. Het is de uitkomst van een aanbesteding waar in totaal € 2,3 miljard mee gemoeid is. Door in de aanbesteding CO2 te beprijzen, hebben we contracten gesloten met leveranciers die meer circulaire producten leveren.
Kabelrouteverkenner kiest snelste en kortste route
Afgelopen jaar heeft Enexis de zogeheten Kabel Route Verkenner geïntroduceerd. Deze innovatieve software helpt onze engineers bij het vinden van de optimale ondergrondse route voor middenspanningskabels. De tool is een soort Google Maps die rekening houdt met complexe boven- en ondergrondse omstandigheden, zoals bestaande kabels, type verharding, bomen of publiek/private grond. De tool versnelt de ontwerpfase met minimaal 50%. In de komende jaren wordt er in Nederland 260 tot 330 km2 aan ondergrondse ruimte gebruikt voor het verzwaren van onze infrastructuur. Op dit moment brengen engineers de risico’s voor kabelroutes nog vooral handmatig in kaart, wat veel tijd kost. Met de Kabel Route Verkenner behoort dit naar verwachting tot het verleden. De routevoorstellen vanuit de Kabel Route Verkenner omvatten de snelste, kortste én minst risicovolle routes.
Standaardontwerp voor elektriciteitsstations
De bouw van het nieuwe HS/MS-station in Musselkanaal markeert een mooie stap in onze nieuwe werkwijze: Enexis en TenneT werken hier modulair en maken gebruik van standaardontwerpen voor elektriciteitsstations. Hierdoor kunnen we duurzamer, sneller en efficiënter ons energienet versterken en uitbreiden. Door de realisatie van het nieuwe station komt er 360 MW extra capaciteit beschikbaar. Het station is met name bedoeld voor grote opwekkers in de regio – zoals zonneparken – en is naar verwachting rond 2027 gereed voor gebruik. Tot 2030 realiseren we op nog vijf plekken soortgelijke stations.
Grotere rol voor aannemerij
Om de energietransitie te versnellen en meer werk te verzetten heeft Enexis naast de reguliere werkzaamheden Productiestraten LaagSpanning en MiddenSpanning (PILS en PIMS) opgericht. Doel van de werkwijze is om meer uniformiteit en efficiëntie in de samenwerking met aannemers te behalen, waarbij de capaciteit van aannemerij maximaal wordt benut en zo bij te dragen aan maximale productiegroei. Een voorbeeld van een PIMS-project is dat van Enexis, de gemeente Oss en de bouwers. In Oss werken we hard aan de uitbreiding van het middenspanningsnet. We leggen in totaal 50 kilometer middenspanningskabels aan en richten drie nieuwe transportverdeelstations in. Zo kunnen we inwoners en bedrijven daar een toekomstbestendige infrastructuur bieden.
De aannemerij speelt hierin een cruciale rol. Sterker: we maken de aannemerij echt partner in dit gezamenlijke proces. Dat betekent voor de aannemer een grotere rol en bredere verantwoordelijkheid voor de voorbereiding, engineering, uitvoering en het tekenen. Enexis krijgt meer de rol van regievoerder.
Productiestraat LaagSpanning opgeschaald
Hoe kunnen we onze laagspanningsnetten fors uitbreiden op een proactieve en wijkgerichte manier? Dat is uitgedacht in het project PILS: Proactief Investeren in de LaagSpanning. In het project hebben we een nieuwe Productiestraat LS gerealiseerd, waarin we het enorme werkpakket van PILS in de praktijk gaan uitvoeren. Sinds de zomer 2024 is het werkpakket opgeschaald en officieel overgegaan naar onze Productiestraten LS Noord en Zuid. De aannemer speelt hierbij een grote rol: Enexis voert de regie, maar gecontracteerde aannemers gaan de meeste meters maken.
Campagnes ‘Mijn stroomnet is jouw stroomnet’ en ‘Vol Energie’
Wat doet Enexis om netcongestie aan te pakken? Wat kunnen bedrijven zelf doen, en wat kunnen we sámen doen? Daar draait het om in onze campagne ‘Mijn stroomnet is jouw stroomnet’. Uit onderzoek blijkt namelijk dat veel van onze zakelijke klanten onvoldoende beseffen dat netcongestie een zeer grote invloed heeft of gaat hebben op hun bedrijf of organisatie. Veel ondernemers zijn nog te optimistisch en afwachtend. Maar voor het tegengaan van netcongestie hebben we onze klanten nodig. Ook zij moeten hun steentje bijdragen, bijvoorbeeld door hun gedrag aan te passen en door flexibeler en zorgvuldiger om te gaan met hun capaciteit. Dat begint met het besef dat we anders naar ons stroomnet moeten kijken. Dat is immers van ons allemaal!
Ook consumenten willen we bewust maken van de energietransitie. Begin januari lanceerden we onze grootste consumentencampagne ooit: Vol Energie. Hierin laten we door de ogen van onze monteurs zien wat er allemaal gebeurt op het gebied van de energietransitie, welke rol we daar als netbeheerder in spelen en wat consumenten zelf kunnen doen om optimaal gebruik te maken van het energienet.
Piekbelasting verlagen bij Sappi
Papierfabrikant Sappi uit Maastricht en Enexis hebben afgelopen jaar een uniek flexibel contract afgesloten. Tijdens drukke momenten op het elektriciteitsnet brengt Sappi de piekbelasting van de fabriek naar beneden. Zo helpt het bedrijf om overbelasting van het Limburgse elektriciteitsnet te voorkomen en ontstaat er ruimte op het net voor andere klanten. In totaal stelt Sappi 24 MW aan flexibel vermogen beschikbaar. Hiermee is dit met afstand het grootste flexcontract van een industriële klant in Nederland en een mooi voorbeeld van onze ambitie om meer flexibel verbruik uit de markt te halen.
Flexibel contract voor zonnepark in Groningen…
De Groningse ontwikkelaar van grootschalige duurzame energie Novar sloot een eerste Biedplicht-contract met Enexis af voor haar zonnepark in Noordoost-Groningen. Dit betekent dat Novar vanaf 2024 de levering van energie tijdelijk aanpast als er te grote drukte op het elektriciteitsnet dreigt te ontstaan. In ruil hiervoor krijgt het bedrijf een financiële vergoeding. Dit is het eerste contract met vaste afspraken om flexibel vermogen aan te bieden op het daarvoor bedoelde platform GOPACS. Deze aanpak draagt bij aan het oplossen van het capaciteitsgebrek op ons netwerk in Groningen.
…en in Noord-Brabant
Ook met Starkraft en Scholt Energy hebben we afgelopen jaar een flexibel contract afgesloten, voor zonnepark Wilbertoor in het Land van Cuijk. Het Noord-Brabantse zonnepark levert bijna 6 MW flexibel vermogen en helpt Enexis om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten. Tijdens piektijden leveren de twee bedrijven minder stroom terug, waardoor we schaarse ruimte beter benutten.
Energiehub op Kempisch bedrijvenpark
Achttien ondernemers van het Kempische bedrijvenpark in Bladel zijn in 2024 gestart met een Energiehub: ze delen hun duurzaam opgewekte energie via een lokaal energiesysteem, dat de verdeling en de betaling regelt. De bedrijven hebben hiertoe een overeenkomst getekend met Enexis, de gemeente Bladel en de provincie Noord-Brabant. Enexis ondersteunt de pilot met data en een nieuwe contractvorm.
MijnWater Heerlen in gebruik
Op 4 juli heeft Mijnwater de nieuwe warmtebron en de uitbreiding van het hoofdleidingnet in Heerlen in gebruik genomen. Met de nieuwe geothermische warmtebron, de derde warmtebron van Mijnwater in Heerlen, wordt warm grondwater opgepompt uit de voormalige mijngangen op een diepte van 690 meter. Dit warme water wordt gebruikt voor de verwarming van panden en woningen die zijn aangesloten op het Mijnwaternet. Het nieuwe hoofdleidingnet loopt over een tracé van 3700 meter. Mijnwater is een voorbeeldproject voor de warmtetransitie in Nederland. Met de ingebruikname van de nieuwe bron en backbone in Heerlen zetten we een belangrijke stap richting een duurzamere energievoorziening in de regio. Als netwerkbedrijf kijken we integraal naar het energiesysteem en een warmtenet als Mijnwater helpt ons om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.
Fastned vermindert druk op het net
Fastned en Enexis zijn vorig jaar een samenwerking aangegaan voor het verminderen van de druk op het elektriciteitsnet. Tijdens drukke momenten op het elektriciteitsnet, wat juist niet de drukste momenten zijn op de snellaadstations van Fastned, vermindert het snellaadbedrijf zijn piekbelasting met gemiddeld een kwart. Hiermee helpt het om overbelasting van het elektriciteitsnetwerk in de betreffende gebieden te voorkomen. De klanten van Fastned gaan hier op de snellaadstations zo goed als niets van merken – zij kunnen op dezelfde snelheid blijven laden. De samenwerking geldt vooralsnog alleen op snellaadstations in Holten, Veldhoven en Rosmalen. Als de proef succesvol blijkt, zal worden bekeken of de samenwerking kan worden uitgebreid.
Maatschappelijk prioriteren van start
Onze elektriciteitsnetten zitten in vrijwel ons hele gebied vol voor grootzakelijke klanten. Aanvragen van bedrijven die meer gecontracteerd vermogen nodig hebben, moeten we op een wachtlijst zetten. Bedrijven en instellingen met een maatschappelijke functie komen vanaf 1 oktober in aanmerking voor een hogere plek op de wachtlijst voor transportvermogen. Op die datum is het prioriteringskader van de ACM ingegaan.
De ACM heeft bepaald welke sectoren in aanmerking komen voor prioriteit. Het gaat om aanvragen die capaciteit op het elektriciteitsnet vrijspelen voor andere klanten (de zogeheten congestieverzachters), of om klanten met een belangrijke maatschappelijke functie – zoals politie, waterschappen, acute gezondheidszorg of onderwijs. Uiteraard is deze prioritering pas relevant wanneer er weer transportcapaciteit beschikbaar komt.
Leren van Waterstofwijk Wagenborgen
In het pilotproject WaterstofWijk Wagenborgen worden sinds april 2024 33 woningen verwarmd met waterstof. Het project leert Enexis veel. Bijvoorbeeld over het betrekken van bewoners, een duurzame waterstofketen en het realiseren van je doelen in een complex stakeholderveld. Deze ervaringen geven Enexis richting voor de toekomst en helpen andere projecten sneller en effectiever van start te gaan. Onze visie is dat beschikbare groene waterstof in eerste instantie in de industrie zal worden toegepast; met deze pilot doen we tevens ervaring op die noodzakelijk is voor de distributie van waterstof naar bedrijven.
Megabatterijen in Wanneperveen
Het is een grote uitdaging voor netbeheerders: hoe sluiten we grote batterijen aan op een vol elektriciteitsnet op een manier dat ze geen congestie veroorzaken, maar juist oplossen? Afgelopen jaar sloten we een batterij-installatie van Powerfield aan op het elektriciteitsnet hoewel daar eigenlijk geen ruimte meer voor was. Sterker nog: door het realiseren van deze batterij-installatie van 52 MWh kon PowerField netcapaciteit 'teruggeven'. Enexis heeft die vervolgens aan andere klanten beschikbaar gesteld. De batterijen staan direct naast een groot zonnepark van Powerfield. Is de druk op ons elektriciteitsnet ter plaatse hoog? Dan wordt de zonne-energie opgeslagen in de batterijen. Later – als de zon minder fel schijnt – kan die elektriciteit uit de accu dan alsnog het net op. Met een tijdsgebonden transportcontract hebben PowerField en Enexis afspraken gemaakt over wanneer en hoe de batterij gebruikt wordt.
Pilot netbewust thuisladen
In het najaar zijn Enexis en Liander samen met laadaanbieders ANWB, Vattenfall en Eneco eMobility de pilot ‘Netbewust thuisladen’ gestart. Hierbij stimuleren we consumenten om het laden van de auto via hun eigen oplaadpunt af te stemmen op de beschikbare ruimte op het lokale stroomnet. Zo wordt dat net beter benut en blijven we binnen de capaciteitsgrenzen. Consumenten zijn voordeliger uit als ze hun laadgedrag aanpassen. In de pilot trekken de deelnemende organisaties samen op om inzicht te krijgen in wat er nodig is om op een klantvriendelijke manier te stimuleren dat klanten hun auto’s buiten de spitsuren opladen.
Tuin om in te oefenen
Enexis heeft in september de nieuwe Meettuin geopend. Dat is een gesimuleerde wijk op onze locatie in Zwolle. De Meettuin is een initiatief van een collega en is in acht maanden tijd opgezet als trainingslocatie voor onze meettechnici. Hier kunnen ze oefenen met het oplossen van storingen in de middenspanning, laagspanning en openbare-verlichtingnetten. De Meettuin biedt een veilige en leerzame omgeving om kennis te vergaren en meetvaardigheden te ontwikkelen. We kunnen hier allerlei soorten storingen simuleren, waardoor dit een perfecte plek is om hands-on ervaring op te doen met diverse meetmethodes en typen storingen. Bijzonder is ook dat medewerkers in verschillende rollen hier kunnen oefenen, zoals monteurs, startende én ervaren meettechnici.
Première: film om talenten te werven
Onze gloednieuwe wervingsfilm ‘Met energie kan het’ ging in oktober in première. Deze film laat zien hoe we samen het verschil maken en waarom Enexis dé plek is voor technici, IT’ers en andere talenten. In de film benadrukken we de maatschappelijke rol van Enexis en hoe belangrijk energie is in het leven van onze klanten en in de hele economie: van ziekenhuizen draaiende houden tot het nachtlampje van je kind. Daarnaast laat de film potentiële collega’s zien wie we zijn als Enexis. Aan bod komen thema's als diversiteit, innovatie, ruimte om te experimenteren en maatschappelijke impact maken.
Pilot met elektrische vrachtwagen
Om beter voorbereid te zijn op de verduurzaming van onze logistieke operatie, voeren we samen met onze leverancier Oegema Transport een pilot uit met elektrische vrachtwagens (E-trucks). Zo gaan we binnen de logistieke operatie een jaar ervaring opdoen met elektrisch rijden. Hoe verhoudt de actieradius zich tot het gewicht dat getransporteerd moet worden? Wat is het bereik van een trailer met volle haspels versus een trailer met kunststofbuizen? Moeten we laadpauzes inplannen op onze routes? Wat zijn de kosten? Het is natuurlijk goed om met E-trucks onze CO2-uitstoot te verkleinen, maar het moet wel praktisch haalbaar zijn en aansluiten op de toenemende productie en vraag naar materialen.
Uitbreiden in beschermd natuurgebied
In hoog tempo breiden we onze netten uit, ook in de buurt van kwetsbare natuurgebieden zoals die van Natura 2000. Enexis, waterbedrijf Vitens en BAM Energie & Water hebben in Lemele (Overijssel) een pilot uitgevoerd om volledig met elektrisch materieel en dus emissieloos te werken. Vitens vervangt een drinkwaterleiding en wij verzwaren een aantal middenspanningskabels en -verbindingen. De werkzaamheden vinden plaats aan de voet van de Lemelerberg, dicht bij een Natura 2000-gebied. Daarom moeten we hier aan strikte voorwaarden voldoen met betrekking tot stikstof.
Meer investeren dankzij vierde groene obligatie
Enexis heeft succesvol een vierde groene obligatie uitgegeven, ter waarde van € 500 miljoen. Hiermee binden we opnieuw een groep investeerders aan ons. We hebben de obligatie uitgeven op 30 mei 2024, met een looptijd van twaalf jaar en een couponrente van 3,50%. De opbrengsten van deze obligatie investeren we in projecten die bijdragen aan meer duurzame energie in onze netten, net als bij eerdere groene obligaties. Denk aan netuitbreidingen voor wind- en zonneparken, distributie-automatisering en slimme meters.