Het is de kerntaak van Enexis om iedereen te voorzien van energie. De vraag naar elektriciteit is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Elektrische voertuigen, zoals bussen en vrachtwagens, winnen aan populariteit, steeds meer huishoudens kiezen voor elektrisch koken en een warmtepomp, en fabrieken stappen over op elektronische productieprocessen. Daarnaast groeit het aantal zonne- en windmolenparken snel en installeren woningbezitters en bedrijven zonnepanelen op hun daken. Ambitieuze klimaatplannen en stijgende energieprijzen versnellen dit proces.
Helaas is (tijdige) toegang tot het net niet meer vanzelfsprekend. We hebben te maken met een vol stroomnet en onvoldoende arbeidscapaciteit. Met als gevolg netcongestie, wachtlijsten en lange doorlooptijden. Dit heeft in ons verzorgingsgebied impact op huishoudens, kleinzakelijke klanten (kleinverbruikers) en grootzakelijke klanten (grootverbruikers). (ESRS S4 para 10 en 10a)Communicatie met klanten over aansluittermijnen, netcongestie en wachtlijsten wordt daarom ook steeds belangrijker.
Daarnaast identificeert Enexis impacts met betrekking tot de betrouwbaarheid van het net en de betaalbaarheid van energie. Die zijn ook meer onder druk komen te staan door de sterk toegenomen vraag, terwijl het aanbod van arbeid en materiaal niet toeneemt en de prijzen stijgen.
|
Social |
Impact, Risico of Kans |
Waardeketen |
Tijdshorizon |
|
Materieel thema |
|
|
|
|
Impact op informatie voor consumenten en/of eindgebruikers |
Toegang tot het net |
|
|
|
Sociale inclusie consumenten en/of eindgebruikers |
Betrouwbaarheid |
|
|
|
Betaalbaarheid |
|
|
|
|
Toegang tot het net |
|
|
|
|
Toegang tot het net |
|
|
|
|
Betrouwbaarheid |
|
|
Onze consumenten en eindgebruikers
Enexis heeft met betrekking tot consumenten en eindgebruikers twee belangrijke groepen getroffen stakeholders geïdentificeerd in de downstream-waardeketen.(SBM-3 ESRS S4 10(a))
Huishoudens en klein zakelijke klanten, oftewel kleinverbruikers met een elektriciteitsaansluiting tot en met 3x80 ampère en/of een gasaansluiting tot en met 40 m3/h.
Grootzakelijke klanten, oftewel grootverbruikers met een elektriciteitsaansluiting groter dan 3x80 ampère en/of een gasaansluiting groter dan 40 m3/h.
Bovenstaande groepen vormen in wezen alle klanten in het verzorgingsgebied van Enexis. Al deze klanten hebben recht op toegang tot energie(Elektriciteitswet 1998, para 23 (1)) en een betrouwbaar net. Enexis heeft de wettelijke taak om de betrouwbaarheid van het energienet te waarborgen.(Elektriciteitswet 1998, artikel 16 (1b) Daarnaast zijn we verplicht om iedereen die daarom vraagt te voorzien van een aansluiting,(Elektriciteitswet 1998, artikel 23 (1)) binnen de termijnen die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelt.
Hoewel de genoemde groepen al onze klanten omvatten (klanten met een elektriciteit en/of gasaansluiting) richten onze impacts voor toegang tot het net zich vooral op het elektriciteitsnetwerk. Onze impacts met betrekking tot betrouwbaarheid en betaalbaarheid zien toe op zowel het elektriciteitsnetwerk als het gasnetwerk.
Onze impact: toegang tot het net
Impact op grootverbruikers: netcongestie, wachtlijsten en aansluittermijnen
Door de energietransitie is de vraag naar en aanbod van elektriciteit door onze klanten enorm gegroeid. Bedrijven en huishoudens willen sneller over op duurzame energie. Als gevolg van de toegenomen vraag naar en aanbod van elektriciteit is het net op veel plekken 'vol', we noemen dit netcongestie. In congestiegebieden komen grootzakelijke klanten die (extra) transportvermogen willen op een wachtlijst. We verwachten dat zulke wachtlijsten de komende jaren nog blijven bestaan. Dit kan ertoe leiden dat bedrijven niet kunnen vestigen, uitbreiden of elektrificeren. Ook plannen voor de opwek van duurzame energie lopen vertraging op. We beseffen dat de impact hiervan op bedrijven en de maatschappij groot is.
Op de meeste plekken in ons verzorgingsgebied is er sprake van netcongestie, op deze plekken is de impact op onze klanten wijdverspreid.(ESRS S4 para 10b)
De situatie op het elektriciteitsnet bracht netbeheerders ertoe om te pleiten voor meer realistische aansluittermijnen voor grootverbruikers. Voor grote elektriciteitsaansluitingen gold in 2024 nog een maximale aansluittermijn van 18 weken gebaseerd op de Elektriciteitswet 1998. Na uitspraak van het Europees Hof in 2021 is door de ACM een traject gestart om redelijke aansluittermijnen te formuleren. De netbeheerders hebben hierin een actieve rol gespeeld, samen met marktpartijen die de zakelijke klanten vertegenwoordigen. In april 2024 publiceerde de ACM een codewijziging voor de aansluittermijnen van grootverbruikers. Deze nieuwe code is sinds 1 januari 2025 van kracht en gaat uit van voorspelbare termijnen voor de klant en realistisch uitvoerbare termijnen voor de netbeheerder. Voor grootverbruikers gelden termijnen van 26 weken, 52 weken of een project-specifieke termijn, afhankelijk van de complexiteit van het project, met daarnaast extra weken voor de regionale dynamische wachttijd. Daarnaast is er voor gebieden met netcongestie een uitzondering. Hier is de aansluittermijn gekoppeld aan de termijn waarop de congestie wordt opgelost.
Impact op grootverbruikers: handelingsperspectief
Klanten en stakeholders zijn op zoek naar perspectief om hun eigen doelstellingen te realiseren. Maar de gevraagde transparantie kunnen we niet altijd bieden. Planning en realisatie van netinvesteringen zijn onzeker door de lange realisatietermijnen en afhankelijkheid van onder meer de landelijke netbeheerder. Dit geeft onzekerheid voor onze grootzakelijke klanten. Zij weten niet waar ze aan toe zijn, wanneer zij wel transportcapaciteit krijgen of welke andere oplossingen mogelijk zouden zijn. Dit kan er toe leiden dat bedrijven hun investeringen uit- of afstellen en daarmee de verduurzaming van de maatschappij, de groei van de economie en de energietransitie in gevaar brengen.
Impact op kleinverbruikers: aansluittermijnen en wachttijden
Ook huishoudens krijgen steeds vaker te maken met de gevolgen van het overvolle net. Hun vraag naar elektriciteit stijgt snel, terwijl ook de teruglevering via zonnepanelen toeneemt. Hierdoor neemt de druk op het stroomnet in woonwijken fors toe en is steeds vaker verzwaring of uitbreiding van het net noodzakelijk voordat een huishouden de gewenste nieuwe of zwaardere aansluiting krijgt. De toename in werkvolume, gecombineerd met een beperkte beschikbaarheid van arbeidskrachten, leidt ertoe dat ook huishoudens soms langer moeten wachten op een aansluiting of verzwaring.
Tot de zomer van 2024 gold voor kleine elektriciteitsaansluitingen een maximale aansluittermijn van 12, 18 of 52 weken, afhankelijk van de specifieke kenmerken van de aanvraag. In juni 2024 zijn deze termijnen door het CBb vernietigd. Op dit moment is het daarom onduidelijk wat de geldende aansluittermijn voor kleinverbruikers is.
Onze impact: betrouwbaar energienet
Het overvolle net leidt ook tot een mogelijke toename van het aantal onderbrekingen in de energievoorziening, wat een negatieve impact op onze klanten heeft. Deze onderbrekingen in de energievoorziening kunnen een aanzienlijke impact hebben op de veiligheid van de samenleving.(ESRS 2 para 48(a)(c-i)) Desondanks waarborgt Enexis de betrouwbaarheid van ons netwerk voor meer dan drie miljoen klanten. Onze stabiele levering van elektriciteit zorgt ervoor dat huishoudens en bedrijven essentiële diensten kunnen blijven gebruiken, zonder onderbrekingen. Dit draagt bij aan zowel de levenskwaliteit van mensen als aan het draaiend houden van economische activiteiten. Bovendien biedt het vertrouwen in onze infrastructuur hen zekerheid voor hun dagelijkse activiteiten.(ESRS S4 para 10c) Een betrouwbaar net heeft een brede en positieve invloed op onze klanten en de samenleving. De negatieve impact met betrekking tot betrouwbaarheid is daarentegen zeldzaam en incidenteel.(ESRS S4 para 10(b)
Onze impacts vertaald naar strategie
Om te kunnen voorzien in de groeiende vraag van onze klanten en ons net betrouwbaar te houden, concentreert Enexis zich op de uitvoering van de energietransitie. Dit resulteert in de volgende strategische hoofddoelen: Wij bieden iedereen altijd toegang tot energie en klanten weten wat ze aan ons hebben.(ESRS S4 para 8) We werken aan een voor iedereen toegankelijke en veilige energie-infrastructuur – met behoud van een hoge leveringszekerheid. Daarnaast helpen we klanten en marktpartijen op een heldere, voorspelbare en efficiënte manier.
Voor uitgebreidere toelichtingen over de strategie en het bedrijfsmodel zie hoofdstuk 'Strategie'. (ESRS S4 SBM-2 par. 8)