Impact-, risico- en kansenmanagement

Methodologieën en aannames  (ESRS 2 IRO-1 par. 53c)

Enexis Groep heeft in 2024 voor het eerst impacts, risico’s en kansen in kaart gebracht en op materialiteit beoordeeld volgens de eisen van de ESRS. Deze aanpak heet 'dubbele materialiteit'. Hierbij is onder andere rekening gehouden met de waardeketen, de relevante stakeholders, de context van de activiteiten, de belangrijkste zakelijke relaties en de geografische dimensie, zoals eerder toegelicht. Dit heeft niet geleid tot aanpassingen in de strategie.  (ESRS 2 SBM-2 par. 45a en c)

Met de dubbele materialiteitsanalyse is enerzijds vastgesteld op welke duurzaamheidsthema’s Enexis Groep een positieve of negatieve impact heeft (‘impactmaterialiteit’). Anderzijds is bepaald welke thema’s een financiële kans en/of risico vormen (‘financiële materialiteit’). Iets is ‘materieel’ als het vanuit impact- en/of financieel perspectief materieel is.

Via de volgende stappen zijn de materiële duurzaamheidsthema’s voor 2024 vastgesteld: 

  • Identificatie duurzaamheidsthema’s (opstellen "longlist") op basis van de lijst met onderwerpen in de thematische ESRS (zoals opgenomen in TV16 van ESRS 1), aangevuld met mogelijke entiteitspecifieke onderwerpen afgeleid uit voorgaande rapportages en verslaggeving door peers.

  • Analyse van duurzaamheidsthema’s die duidelijk niet relevant zijn voor Enexis Groep, en deze vervolgens uitsluiten van beoordeling (opstellen “medium list”).

  • Uitwerking van de impacts, risico’s en kansen per duurzaamheidsthema op basis van al aanwezige interne/externe documentatie en kennis van interne deskundigen, evenals een initiële beoordeling van de materialiteit.

  • Werksessies met interne deskundigen die dagelijks met belangrijke stakeholders in contact staan. Doel: de impacts, risico’s en kansen aanscherpen en de beoordeling op materialiteit bespreken. Hierbij is onder meer gebruik gemaakt van:

    • de klimaatrisico analyse;

    • een onderzoek naar de mate van circulariteit van componenten. Het onderzoek is onder andere gebaseerd op de hoeveelheden grondstoffen in onze componenten en de uitstroom van materialen;

    • een risicoscan (mens en milieu) op de belangrijkste waardeketen, op basis van de OESO-richtlijnen;

    • de TNFD sector guidance "Electric utilities and power generators";

    • Enexis’ Strategische Risico Analyse (SRA).

  • Interviews en vervolggesprekken met individuele interne deskundigen (na de werksessies).

  • Opstellen van het overzicht met materiële duurzaamheidsthema’s en gerelateerde impacts, risico’s en kansen ("shortlist").

  • Validatie van de "shortlist" door de rvb, waarna de rvc over de uitkomsten is geïnformeerd.

  • Validatie van de resultaten door interne stakeholder vertegenwoordigers.

Enexis Groep maakt gebruik van kwantitatieve en kwalitatieve drempelwaarden om te bepalen welke impacts, risico’s en kansen materieel zijn, en daarmee welke duurzaamheidsthema’s voor rapportagedoeleinden. Alle impacts, risico’s en kansen worden ‘bruto’ beoordeeld en als materieel beschouwd als de score uitkomt boven de drempelwaarde van impactmaterialiteit of financiële materialiteit. (ESRS 2 IRO-1 par. 53a) (ESRS 2 IRO-1 par. 53b)Het toegepaste model is samen met de afdeling Riskmanagement ontwikkeld. Hierbij zijn alle geïdentificeerde negatieve impacts gescoord op basis van een vijfpuntschaal. Positieve impacts kennen naast waarschijnlijkheid twee variabelen (schaal en reikwijdte); de maximale score voor positieve impacts is dan 10. Bij negatieve impacts houden we ook rekening met onomkeerbaarheid; door deze extra variabele is de maximale score 15. Om tot een gebalanceerd verslag te komen (vanuit het voorzichtigheidbeginsel) is de drempelwaarde voor beide type impacts op ≥8 gezet. Dit betekent dat alle negatieve impacts met een "midden"-score en alle positieve impacts met een "hoog"-score als ‘materieel’ beoordeeld worden. Voor financiële materialiteit hebben we aangesloten op de methode van de bestaande SRA met een driepuntschaal. (ESRS 2 SBM-3 par. 46 en 48h)De uitkomsten liggen dan tussen 0 en 3. Dit betekent dat als de drempel op ≥1.5 wordt gezet, alle thema’s met een "hoog"-score als "materieel’" beoordeeld worden. 

Besluitvormingsproces en interne controleprocedures

In opdracht van de rvb heeft de afdeling External Reporting het proces van de dubbele materialiteitsanalyse 2024 gecoördineerd. Kritieke beslissingen waren het identificeren van belanghebbenden, het scoren van de impacts, risico’s en kansen, evenals de vaststelling van materiële duurzaamheidsthema’s en de daaraan verbonden toelichtingsvereisten. Deze beslissingen zijn door de stuurgroep CSRD genomen op basis van een gedetailleerde interne vastlegging van overwegingen en onderbouwende documentatie. De uitkomsten zijn ter validatie aan de rvb aangeboden en besproken. (ESRS 2 IRO-1 par. 53d)

Integratie in processen

Het in kaart brengen, beoordelen en beheersen van impacts en risico’s die voortkomen uit de dubbele materialiteitsanalyse is nog niet formeel geïntegreerd in het risicomanagementproces; dit is een actie voor 2025. Zie toelichting onder 'Risicobeheersing en interne controle voor de duurzaamheidsverklaring' voor aanvullende informatie over hoe Enexis Groep haar risicobeheersing heeft vormgegeven. (ESRS 2 IRO-1 par. 53e)

Voor de integratie in het algeheel managementproces geldt hetzelfde als voor het risicomanagementproces: het in kaart brengen, beoordelen en beheersen van kansen die voortkomen uit de dubbele materialiteitsanalyse is nog niet formeel geïntegreerd in het integrale managementsysteem; ook dit is een actie voor 2025. De in deze duurzaaheidsverklaring opgenomen kansen maken hier al wel deel van uit. Dit betekent dat er periodiek over wordt gerapporteerd aan de rvb en rvc. (ESRS 2 IRO-1 par. 53f)

Input parameters

Enexis heeft bij het onderzoek gebruikgemaakt van diverse bronnen, zoals hierboven samengevat onder 'Methodologieën en aannames', en heeft rekening gehouden met alle activiteiten van Enexis. 

Bij het in kaart brengen en beoordelen van de impacts, kansen en risico’s is primair gebruikgemaakt van al beschikbare interne bronnen (rapportages, cijfers), aangevuld door interne materiedeskundigen met kennis van de actuele situatie. Hierbij is gebruikgemaakt van ondersteuning van verschillende afdelingen, waaronder Strategie, Internal Audit & Risk en Business Control. (ESRS 2 IRO-1 par. 53g)

Wijzigingen ten opzichte van voorgaande rapportageperioden

Enexis heeft daarom in boekjaar 2024 voor het eerst een dubbele materialiteitsanalyse uitgevoerd conform de ESRS. Voorgaande materialiteitsanalyses zijn gebaseerd op het Global Reporting Initiative (GRI) en daarom met name gefocust op impactmaterialiteit. De dubbele materialiteitsanalyse zal periodiek worden herzien en gepubliceerd worden in de duurzaamheidsverklaring. (ESRS 2 IRO-1 par. 53h) (ESRS 2 SBM-3 par. 46 en 48g)

Materiële impacts, risico’s en kansen

In onderstaande figuur zijn de voor Enexis als materieel geïdentificeerde ESRS onderwerpen gepositioneerd in de kwadranten die horen bij Impact materieel, Dubbel materieel en Financieel materieel. In de bijbehorende toelichting onder de figuur staat vervolgens per categorie uitgewerkt om welk ESRS (sub)onderwerp dit gaat en of het een impact, kans of risico betreft. (ESRS 2 SBM-3 par. 46 en 48a)

Entiteitspecifieke impacts, risico’s en kansen

Naast de materiële onderwerpen die direct te koppelen zijn aan de ESRS heeft Enexis een aantal specifieke onderwerpen geïdentificeerd. Deze entiteitspecifieke punten staan hieronder genoemd inclusief een verwijzing naar de locatie in het verslag waar over deze onderwerpen wordt gerapporteerd.

Entiteit specifiek materiele impact, risico en kans

Geclassificeerd als

Transitie infrastructuur

Milieu informatie (ESRS E1)

Aantrekken talent

Sociale informatie (ESRS S1)

Publieke veiligheid en gezondheid

Sociale informatie (ESRS S3)

Databeveiliging

Governance informatie (ESRS G1)

De materiële IRO's zoals hieronder in de tabellen samengevat, houden verband met de strategie en het business model van Enexis. (ESRS 2 SBM-3 par. 48c(iii) (ESRS 2 SBM-3 par. 48c(iv) In de overige hoofdstukken van deze duurzaamheidsverklaring krijgen de IRO's nadere toelichting inclusief de financiële effecten.(ESRS 2 SBM-3 par. 48c(i)  (ESRS 2 SBM-3 par. 48c(ii)  (ESRS 2 SBM-3 par. 48e)

Environmental

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Klimaatadaptatie
Extreme
weersomstandigheden

Potentiële negatieve impact: Overstromingen/extreme neerslag kunnen leiden tot een onderbreking in de aanlevering van materialen van investeringen/netuitbreidingen, uitval en/of beschadiging van assets en daarmee uitstel en/of onderbreking van de energievoorziening aan klanten.

Potentieel risico: Overstromingen/extreme neerslag kunnen leiden tot schade aan bovengrondse assets (vooral leidingen, kabels en transformatorhuisjes). Dit leidt tot hogere operationele kosten, inzet van crisisdienst en/of mogelijk imagoschade.

Klimaatmitigatie
GHG emissies

Actuele negatieve impact: De uitstoot van GHG-emissies als gevolg van lekverlies gas, netverlies elektra en emissies uit de waardeketen componenten en de eigen operaties hebben een negatieve impact op het klimaat en de biodiversiteit.

Potentieel risico: Reductie van GHG-emissies vereist investeringen in maatregelen die het behalen van de doelstelling 'betaalbaar energienet' en de maakbaarheid (beschikbaarheid materialen) onder druk zetten. Het niet realiseren van GHG reductie doelstellingen en de daaruit volgende imagoschade kan leiden tot minder toegang tot kapitaal en hogere rentes/kapitaalkosten.

Potentiële kans: Reductie van GHG-emissies kan een positieve impact hebben op het aantrekken van financiering.

Energie
Energie mix en consumptie

Actuele negatieve impact: Netverliezen gaan gepaard met de uitstoot van GHG emissies.

Actuele positieve impact: Uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk draagt bij aan een verbetering van de energie mix en daarmee aan lagere GHG-emissies.

Actuele positieve impact: De transitie van fossiele brand- en grondstoffen naar duurzaam opgewekte elektriciteit vraagt om uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk en alternatieven, zoals warmtenetten.

Actueel risico: Het niet kunnen voldoen aan de toenemende transportvraag voor groene energie en de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk kunnen leiden tot verlies van investeerders en/of toegang tot kapitaal.

Klimaatverandering
Transitie infrastructuur

Actuele negatieve impact: Versnelde vervanging van infrastructuur leidt tot hogere kosten en meer afval voor de maatschappij op de korte termijn.

Potentiële negatieve impact: Het niet snel genoeg uitbreiden (of verzwaren) van de infrastructuur heeft een negatieve impact op de snelheid van de energietransitie en het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen.

Potentiële positieve impact: Uitbreiding (en verzwaring) van het elektriciteitsnetwerk maakt de afbouw van fossiele brandstoffen mogelijk en draagt daarmee bij aan de verduurzaming van Nederland.

Environmental

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Circulaire economie
Materiaalinstromen, incl. materiaalgebruik

Actuele negatieve impact: Enexis koopt grondstof-intensieve componenten in en heeft daarmee indirect een aanzienlijke grondstoffenvoetafdruk, met mogelijke milieu-impact in de upstream waardeketen tot gevolg.

Circulaire economie
Materiaal uitstromen: verspilling, herinzet

Actuele negatieve impact: Het verspillen van materialen leidt tot onnodig verlies van grondstoffen, downcycling en afval, dat getransporteerd en verwerkt moet worden en leidt tot onnodige GHG-emissies en mogelijke andere milieuschade.

Actuele kans: Herinzet van materialen bespaart kosten voor inkoop nieuwe materialen (vermeden inkoopwaarde); eerder gedane investeringen hebben een langere levensduur.

Social

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Arbeidsvoorwaarden
Veiligheid en gezondheid

Actuele negatieve impact: Veiligheidsincidenten kunnen leiden tot ernstige of fatale ongevallen van medewerkers.

Arbeidsvoorwaarden
Aantrekking talent

Potentieel risico: Een groot tekort aan technische vakmensen is een bedreiging voor het kunnen uitvoeren van een steeds groter wordend werkpakket als gevolg van de energietransitie.

Gelijke behandeling en gelijke kansen voor iedereen
Opleiding en ontwikkeling vaardigheden

Actuele positieve impact: Om de kwaliteit van de werkzaamheden hoog te houden biedt Enexis aan iedere medewerker die bij ons werkzaam is opleidingen aan. Dit vergroot de kennis en vaardigheden van medewerkers voor zowel huidige als toekomstige werkzaamheden en biedt medewerkers een goede positie op de arbeidsmarkt.

Gelijke behandeling en gelijke kansen voor iedereen
Diversiteit & Non-discriminatie binnen het eigen personeelsbestand

Actuele positieve impact: Enexis maakt geen onderscheid op basis van gender, geaardheid of afkomst en werkt aan een sociaal veilige werkomgeving. Enexis stimuleert diversiteit & inclusiviteit via het programma ‘Een Enexis voor iedereen’. Hierdoor worden gelijke kansen voor iedereen gecreëerd en toegang voor diverse doelgroepen bevordert waaronder statushouders. We werken hiermee aan een cultuur waar je inbreng ertoe doet, je jezelf kan zijn en gewaardeerd wordt.

Social

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Arbeidsomstandigheden
Veiligheid en gezondheid (Componenten)

Potentiële negatieve impact: Gebrek aan veiligheidsmaatregelen en/of bewustzijn kan leiden tot gezondheidsrisico's en verzuim van werknemers in de toeleveringsketen.

Arbeidsomstandigheden
Veiligheid en gezondheid (Aannemerij)

Potentiële negatieve impact: Gebrek aan veiligheidsmaatregelen en/of bewustzijn bij aannemers kan leiden tot gezondheidsrisico's en verzuim van werknemers van aannemers.

Social

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Economische, sociale en culturele rechten van gemeenschappen
Publieke veiligheid en gezondheid

Potentiele negatieve impact: Door bedrijfsactiviteiten van Enexis of haar onderaannemers kunnen schadelijke en/of gevaarlijke situaties voor de volksgezondheid en/of -veiligheid ontstaan.

Social

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Impact op informatie voor consumenten en/of eindgebruikers
Toegang tot (kwalitatieve) informatie

Toegang tot het net
Actuele negatieve impact: Onzekerheid voor onze klanten en de maatschappij wanneer Enexis geen handelingsperspectief kan bieden. Dit kan de keuze voor investeringen uit- of afstellen en daarmee de verduurzaming van de maatschappij en de energietransitie in gevaar brengen.

Sociale inclusie consumenten en/of eindgebruikers
Toegang tot producten en diensten

Betrouwbaarheid
Potentiële negatieve impact: Door onder andere de zwaardere belasting van ons elektriciteitsnetwerk neemt de kans op omvangrijke onderbrekingen van de energievoorziening toe.

Betaalbaarheid
Actuele negatieve impact: Stijging van de netwerktarieven kan samen met andere factoren resulteren in het onder druk komen te staan van het besteedbaar inkomen van onze klanten.

Toegang tot het net
Actuele negatieve impact: Het krijgen van een aansluiting of transportvermogen door grootzakelijke klanten duurt lang waardoor bedrijven niet kunnen starten, groeien of verduurzamen.

Toegang tot het net
Actuele negatieve impact: Door schaarste van personeel, materiaal en/of netwerkcapaciteit moeten kleinverbruikers langer wachten op het verkrijgen van een aansluiting of verzwaring.

Betrouwbaarheid
Actuele positieve impact: Onze klanten kunnen rekenen op een betrouwbaar energienet.

Governance

Impact, Risico of Kans

Waardeketen

Tijdshorizon

Materieel thema

Beheer relaties met leveranciers, incl. betalingspraktijken

Actuele positieve impact: Met het oog op de financiële stabiliteit van onze leveranciers (waaronder midden en kleinbedrijf) heeft Enexis een beleid dat er o.a. op gericht is leveranciers standaard binnen 30 dagen te betalen voor geleverde goederen en diensten.

Corruptie en omkoping
Preventie en opsporing, incl. opleiding

Potentiële Negatieve impact: Omkoping van medewerkers (bijv. door criminele organisaties of bij aanbestedingen) resulteert in het verlies van vertrouwen in de maatschappij in de onafhankelijke positie van Enexis.

Potentiële negatieve impact: Interne druk op medewerkers om klanten voorrang te verlenen op wachtlijsten als gevolgd van externe druk/omkoping/belangenverstrengeling heeft negatieve gevolgen voor medewerkers alsmede resulteert in het verlies van vertrouwen in de maatschappij in de onafhankelijke positie van Enexis.

Potentieel risico: Omkoping van Enexis medewerkers kan leiden tot beperkingen in de toegang tot financiële middelen vanuit investeerders als gevolg van imagoschade.

Verhouding met de politiek en lobbyactiviteiten

Potentiële positieve impact: Enexis heeft maatschappelijke doelen te realiseren en heeft daar ook de juiste (wettelijke) middelen voor nodig. Door vroegtijdig invloed uit te oefenen op nieuw beleid en wet- en regelgeving kan Enexis zorgen dat het goed aansluit bij de praktijk van een netbeheerder. Zo zorgen we ervoor dat de maatschappelijke waarde wordt geoptimaliseerd.

Potentieel risico: Vanwege het politiek-bestuurlijke klimaat met veel wisselende meerderheden, kunnen beleidsveranderingen of aanpassingen van wet- en regelgeving vertraging oplopen of een koersverandering betekenen. Aangezien netbeheerders ver vooruit moeten plannen met investeringen, kunnen deze te laat plaatsvinden of niet meer passend zijn met beleidswijzigingen/wet- en regelgeving. In het laatste geval is sprake van een mogelijk afwaarderingsrisico.

Potentiële kans: Goede en frequente dialoog met beleidsmakers en stakeholders is belangrijk. Hoe meer Enexis erin slaagt om beleid en wet- en regelgeving aan te laten sluiten bij de praktijk van de netbeheerder, hoe beter Enexis in staat wordt gesteld om haar taken zoals het realiseren, beheren en onderhouden van energie infrastructuur efficiënt uit te voeren tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten.

Dataveiligheid

Potentiële negatieve impact: Als gevolg van onvoldoende informatiebeveiliging krijgen ongeautoriseerde partijen toegang tot de Enexis systemen en tot de data van klanten en medewerkers, waardoor Enexis en haar medewerkers en klanten negatieve effecten ervaren als gevolg van misbruik van systemen en data.

Potentiële negatieve impact: Als gevolg van onvoldoende informatiebeveiliging krijgen ongeautoriseerde partijen toegang tot het energie-infrastructuur en kunnen deze onderbreken en/of beschadigen, waardoor Enexis en haar klanten (tijdelijk) zonder data en/of energie komen te zitten.

Potentieel risico: Ongeautoriseerde toegang tot systemen en datalekken kunnen leiden tot hoge ransomware kosten, boetes van autoriteiten, schadeclaims van klanten en reputatieschade (waardoor toegang tot de kapitaalmarkt mogelijk moeilijker wordt).

Toepassing ESRS-informatievereisten in dit verslag

De referentietabel en de lijst met datapunten die voortkomen uit andere EU-wetgeving zijn opgenomen in de 'Overige informatie' in de bijlage. (ESRS 2 IRO-2 par. 54 en 56)

Per toelichtingsvereiste is gekeken naar informatie die van belang is voor het thema en de daaraan gerelateerde materiële impact, risico of kans. Tegelijkertijd zijn de informatiebehoeften van de meest relevante belanghebbenden afgewogen, zodat zij zich goed een goed beeld kunnen vormen over de impacts van Enexis en zij deze informatie eventueel kunnen meenemen in hun besluitvorming. Afdelingen binnen Enexis die in (dagelijks) contact staan met belanghebbenden, hebben hier input voor geleverd. Daarbij is ook gekeken naar de externe rapportages in de afgelopen jaren en de feedback daarop. Er is geen directe input van belanghebbenden gevraagd.  (ESRS 2 IRO-2 par. 59)

In dit eerste verslag zijn alleen de verplichte ‘shall disclose’ ESRS-bepalingen opgenomen, met uitzondering van de vrijwillige ‘may disclose’ rapportagepunten waarover Enexis in eerdere verslagen ook al rapporteerde. 

De minimumrapportage-eisen (MDR) voor beleid (MDR-P), maatregelen (MDR-A), maatstaven (MDR-M) en doelen (MDR-T) zijn uitgewerkt voor de materiële duurzaamheidsthema’s in de desbetreffende hoofdstukken van deze duurzaamheidsverklaring en worden specifiek benoemd in de 'Referentietabel' in de bijlage.

Tenzij expliciet anders vermeld zijn de in de duurzaamheidsverklaring opgenomen resultaten niet gevalideerd door een externe instantie anders dan de assurance provider.