Maatregelen die circulariteit bevorderen

Maatregelen bij instroom van materialen

We zoeken continu naar mogelijkheden om meer circulair te werken, zonder in te boeten op kwaliteit en snelheid in de aanleg en het onderhoud van ons net. In 2021 hebben we samen met een circulariteitsexpert onderzocht welke maatregelen kansrijk zijn om de milieu-impact van componenten te verminderen. Een deel van deze maatregelen is in onderstaande tabel weergegeven. De maatregelen vinden plaats in de upstream waardeketen en onze eigen operatie. ^{(ESRS 2 MDR-A 68a,b)}

De mate van circulariteit is een van de gunningscriteria bij aanbestedingsprocessen van componenten. Ook vragen we bij leveranciers van componenten grondstoffenpaspoorten op. Hierin staat uit welke materialen het product bestaat en in welke mate het gemaakt is van secundaire grondstoffen. ^{(ESRS 2 MDR-A, 68 a,b, E5-20b)}

Om circulariteit in de sector te bevorderen werken we soms samen met andere netbeheerders en kennispartners, bijvoorbeeld via het samenwerkingsverband Groene Netten1 en het kennisinstituut CE Delft. Ook laten we door KiWa een onafhankelijke toets doen van de door leveranciers aangeleverde grondstofdata in de grondstoffenpaspoorten. Daarnaast kijken we hoe we data kunnen verbeteren. ^{(ESRS2 MDR-P 65d)}

Hieronder zie je een overzicht van een deel van onze maatregelen op het gebied van de instroom van grondstoffen. Je leest aan welk doel ze bijdragen, wat we willen bereiken met de maatregel, wanneer we de maatregel afgerond willen hebben en hoe ver we gevorderd zijn. Ook zie je aan welke R-strategieën de maatregelen bijdragen. Daar waar in de kolom R-strategie gesproken wordt over proces, betreft het maatregelen die te maken hebben met het optimaliseren van de organisatie rondom circulariteit en het verminderen van primair materiaalgebruik. Proces is geen formele R-strategie en daarom cursief weergegeven.  ^{ESRS MDR-A 66, 68a-c, e, ESRS E5-2, para 17, 20 b, c,d, e,f)}

Geplande maatregelen om materiaalgebruik te reduceren

We gaan onderzoeken of we materialen kunnen elimineren in het ontwerp van componenten. Ook bekijken we of het aanpassen van de materiaalsamenstelling van componenten tot de mogelijkheden behoort. Beide maatregelen hebben we in de planning om het gebruik van primaire grondstoffen per eenheid product te reduceren.  ^{ESRS 2 MDR-A 68a-e, ESRS E5-2, 18, 20c,d,}

Maatregelen uitstroom van materialen

We willen verantwoord omgaan met materialen die we niet meer nodig hebben en onze processen uitgaan. Daarom nemen we maatregelen op het gebied van herinzet, verspilling en afvalstoffen. Deze maatregelen hebben grotendeels betrekking op de downstream-waardeketen. Indirect raken die ook de upstream-waardeketen, omdat we door herinzet de inkoop van nieuwe materialen voorkomen. ^{(ESRS 2 MDR-A, 68(b), E5-3,24c)}

Hieronder zie je een overzicht van een deel van onze maatregelen op het gebied van de uitstroom van grondstoffen. Je leest aan welk doel ze bijdragen, wat we willen bereiken met de maatregel, wanneer we de maatregel afgerond willen hebben en hoe ver we gevorderd zijn. Ook zie je aan welke R-strategieën de maatregelen bijdragen. Waar in de kolom R-strategie gesproken wordt over proces, betreft het maatregelen die niet direct relateren aan een R-strategie, maar te maken hebben met het optimaliseren van de organisatie rondom circulariteit en het verminderen van primair materiaalgebruik.  ^{(ESRS MDR-A 66, 68a-c, e, ESRS E5-2, para 17, 20 b, c,d, e,f)}

Geplande maatregelen herinzet, verspilling en afvalstoffen

Om grondstoffen optimaal te gebruiken, gaan we de samenwerking aan met leveranciers om ongebruikte materialen retour te nemen voor hergebruik of recycling. Deze geplande maatregel relateert aan de R-strategieën Reuse, Refurbish, Remanufacture en Repurpose. Het is een maatregel die we in gang gaan zetten en die idealiter een voortdurende beweging wordt. 

Een andere maatregel die we willen implementeren voor een optimaal gebruik van grondstoffen, is het opnieuw of elders inzetten van producten en materialen. Zo kunnen we de aanschaf van nieuwe materialen voorkomen. Het gaat om andere elementen dan de componenten die in scope zijn bij herinzet. Deze voorgenomen maatregel relateert aan de R-strategie Reuse. Ook dit zal een continu proces vormen.

Om verspilling te voorkomen zetten we ook in de toekomst stappen om ons voorraadbeheer te optimaliseren.  ^{E5-2 18, 20 c, d, e, f, MDR-A 68a-e, (AR 12b)}

Doelen stimuleren en geven richting

Duurzaamheidsdoelen geven richting, motiveren ons om meer circulair te werken en stimuleren verbeteringen. 

Doel instroom

Het doel voor instroom is: de primaire grondstoffen per eenheid product van de componenten in scope, zijn in 2030 50% lager dan in 2014. ^{(E5-3, para 21, 24 b, c, d, MDR-T, 79 b)}

Concreet betekent deze doelstelling voor de componenten in scope:

In 2021 is dit doel vastgesteld, in lijn met het beleid om minder grondstoffen te gebruiken en meer gerecycled materiaal in te kopen. Het doel is geïnspireerd op de circulariteitsdoelstelling van de Nederlandse overheid en kwam tot stand met advies van een externe circulariteitsexpert. Er ligt geen wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag en het is vrijwillig tot stand gekomen. De scope van het doel zijn de vier componentgroepen: laagspanningskabels, middenspanningskabels, gasbuizen en distributietransformatoren. Het doel heeft betrekking op de upstream-waardeketen. ^{(E5-3 para 24a-d, 25, 27, E5-1 para. 14, MDR-T 79e, 80a-g)}

In de nulmeting over 2014 is ervan uitgegaan dat alle componenten voor 100% uit primaire materialen bestonden. Voor de berekening van de mate van circulariteit van de vier componenten in scope, gebruiken we grondstoffenpaspoorten. Als die niet beschikbaar zijn, gaan we uit van de kennis van interne experts over de samenstelling van materialen. Het is onze ambitie dat alle leveranciers van componenten grondstoffenpaspoorten gaan aanleveren. ^{(ESRS E5-3, 24 b, c en d, E5-3,25, MDR-T 80 d,f)}

Doelen uitstroom

• Herinzet: Hiervoor hebben we nog geen formeel doel. Streven is om dit binnen drie jaar vast te stellen. De effectiviteit van onze aanpak monitoren we met de indicator ‘Vermeden inkoopwaarde’ (zie onder ‘Meten van duurzaamheidsdoelen: zo blijven we op koers’). Het is onze ambitie om elk jaar een stijging te bereiken van zowel het aantal heringezette componenten als van de vermeden inkoopwaarde. ^{(MDR-M 72, MDR-T,79 d, 81a,b).}

• Verspilling: We doen veel om verspilling te voorkomen, maar ook hiervoor hebben we nog geen concreet doel. De komende jaren onderzoeken we of het mogelijk is een zinvolle doelstelling te ontwikkelen en het voorkomen van verspilling te meten. ^{(MDR-T 79b, 81a,b)}

• Afvalstoffen: Deze doelstellingen zijn in ontwikkeling. We werken in de praktijk voortdurend aan het scheiden van afval. Het is onze ambitie om ons restafval te verlagen tot onder de 10% en ons scheidingspercentage te verhogen naar minimaal 85%. ^{(ESRS E5-3, 24 e, f, 25, MDR-T 79,b, 81a,b)}