Meten instroom
Voor het meten van onze instroomdoelen gebruiken we het circulariteitsmodel. Dat laat de hoeveelheid nieuwe grondstoffen in een product zien. Ook vragen we bij de leveranciers van laagspanningskabels (LS), middenspanningskabels (MS), gasbuizen en distributietransformatoren de grondstoffenpaspoorten op. Kunnen zij die nog niet leveren, dan baseren we ons voor de samenstelling en het gewicht van componenten op de kennis van onze specialisten op het gebied van componenten. De materialen kwalificeren we als niet gerecycled als we geen grondstoffenpaspoort hebben ontvangen, ook al is het aannemelijk dat er wel gerecycled materiaal gebruikt is. (E5 32, MDR-T 77a)
Primaire grondstoffen per eenheid product:
Eenheid |
Basisjaar 2014 |
Realisatie 2024 in absolute aantallen |
Realisatie 2024 in percentage t.o.v. 2014 |
Doelstelling 2030 |
Doelstelling t.o.v. 2014 |
|
Transformator |
kg/ kVA |
3,62 |
3,35 |
-7% |
1,81 |
-50% |
LS-Kabel |
kg/m |
2,31 |
2,29 |
-1% |
1,16 |
-50% |
MS-kabel |
kg/m |
3,31 |
3,48 |
5% |
1,66 |
-50% |
Gasbuis |
kg/m |
1,02 |
1,29 |
26% |
0,51 |
-50% |
(MDR-T 75c, MDR-T TV25, MDR-T 80 d,e, j)
In 2024 bereikten we voor twee componenten een reductie van de hoeveelheid primaire grondstoffen per eenheid product van respectievelijk 7% (transformatoren) en 1% (LS-kabels) ten opzichte van 2014. Voor de andere componenten zien we een stijging van de hoeveelheid materiaal per eenheid product. Dit wordt verklaard door de noodzaak om te standaardiseren (we bestellen minder kleine uitzonderingskabels) om voortgang in bouwen te garanderen, gasbuizen worden vervangen door leidingen gemaakt van PE en PVC, welke volgens de norm uit 100% primair materiaal moeten worden gemaakt, en krapte op de markt waardoor we niet in de gelegenheid waren eisen te stellen aan de samenstelling van de kabels die we bestelden. Daarmee liggen we nog niet op koers richting onze doelstelling van 2030. (MDR-T 79c, 80j)
Op basis van de gegevens uit het circulariteitsmodel, rapporteren we per component de materiaalsamenstelling en het percentage gerecycled materiaal dat is gebruikt. Dit leidt tot onderstaande tabel van LS-kabels , MS-kabels, gasbuizen en distributietransformatoren: (E5-4, para 30)
Materiaalsoort |
Materiaal gebruikt in de Component(en): |
kg instroom |
Primair materiaal in % |
Secundair materiaal in % |
Koper |
LS-kabels, MS-kabels, Gasbuizen, Trafo's |
3.182.443 |
84,2% |
15,8% |
Rubber |
LS-kabels, MS-kabels |
1.105.106 |
100,0% |
0,0% |
PVC |
LS-kabels, Gasbuizen |
2.662.644 |
96,5% |
3,5% |
Aluminium |
LS-kabels, MS-kabels |
9.671.205 |
95,7% |
4,3% |
PE |
MS-kabels, Gasbuizen |
4.621.457 |
99,4% |
0,6% |
XLPE |
MS-kabels |
1.544.412 |
99,5% |
0,5% |
Staal |
Gasbuizen, Trafo's |
432.700 |
90,8% |
9,2% |
Olie |
Trafo's |
658.025 |
100,0% |
0,0% |
Trafostaal |
Trafo's |
2.036.359 |
84,5% |
15,5% |
Totale hoeveelheid |
25.914.351 |
(E5-4, para 30, para 31 a,c,)
Naast koper en aluminium bevatten onze componenten waarschijnlijk ook andere kritieke materialen en zeldzame aardmetalen. Zo weten we dat bij de winning van ijzererts verontreinigingen kunnen voorkomen, waardoor het kan gebeuren dat silicium (≤ 0,4%) en titanium (≤ 0,04%) voorkomen in onze gasbuizen. In zeer geringe mate kunnen in stalen buizen ook nikkel (≤ 0,5%) en niobium (≤ 0,06%) aanwezig zijn.
Onze transformatoren bevatten naast koper en aluminium ook silicium metaal. Onze MS- en LS-kabels bevatten de kritieke materialen koper en aluminium. (E5-4, para 30)
Meten uitstroom
Verspilling vindt plaats als we meer inkopen dan nodig is, inefficiënt omgaan met materialen, afval niet optimaal scheiden en materiaal onnodig afval wordt. Vooralsnog kunnen we de mate van verspilling alleen meten waar het afval betreft (zie later dit hoofdstuk). Verspilling is nooit helemaal te voorkomen; er zijn bijvoorbeeld altijd snijverliezen en kleine kabellengtes die niet meer bruikbaar zijn.
Herinzet zien we als onderdeel van materiaaluitstroom, ook al vindt het in de praktijk plaats in onze eigen operatie en vloeien materialen en componenten daar ook in terug. We zien herinzet als uitstroom, omdat we materialen en componenten pas op herinzetbaarheid kunnen beoordelen als ze uit de operatie stromen. We kunnen dit (nog) niet vooraf, in de instroomfase, voorspellen.
Sinds 2017 monitoren we de inkoopwaarde die we door herinzet vermijden. Dit is een entiteitspecifiek meetpunt dat gekoppeld is aan de IRO herinzet. Daarom is dit meetpunt opgenomen in deze duurzaamheidsverklaring. Dankzij herinzet besparen we steeds meer geld, doordat het aantal componenten en onderdelen dat we hergebruiken toeneemt én doordat nieuwe componenten duurder zijn geworden.
De vermeden inkoopwaarde wordt berekend door van het component of onderdeel dat wordt heringezet, de vervangingswaarde vast te stellen. Door herinzet besparen we de kosten voor een nieuw component of onderdeel. De kosten die we maken om het product herbruikbaar te maken brengen we in mindering op de vervangingswaarde.
(ESRS 2, MDR-M 75, MDR-T 79a, c, d)
We verwachten dat de vermeden inkoopwaarde de komende jaren verder groeit. En dat we meer gaan besparen door minder nieuwe materialen te hoeven inkopen. Wat de financiële voordelen in de toekomst precies zijn, kunnen we niet goed aangeven, omdat niet voorspelbaar is hoeveel componenten en elementen uitstromen en geschikt zijn voor herinzet. (E5-6, 43)
Afval
We gaan zo zorgvuldig mogelijk om met grondstoffen die uit onze processen komen. De totale hoeveelheid afval bedroeg in 2024 in totaal 22,1 miljoen kilogram. Deze leverden we in 92 afvalstromen aan. Deze informatie wordt geleverd door het bedrijf dat onze reststromen inzamelt, ophaalt en verwerkt. (ESRS 2 MDR-M 77a, b, E5-40)
2024 |
2023 |
|||
Afval in kg. |
Regulier afval |
Gevaarlijk afval |
Regulier afval |
Gevaarlijk afval |
Totale hoeveelheid afval |
22.133.086 |
22.922.386 |
||
Waarvan gevaarlijk afval |
1.036.029 |
1.379.946 |
||
Grond gekwalificeerd als gevaarlijk afval |
8.600.280 |
4.634.570 |
||
Afval met verwerking voor nieuwe nuttige toepassing |
||||
Waarvan voorbereiding voor hergebruik |
- |
- |
- |
- |
Waarvan recycling |
11.167.281 |
9.438.457 |
15.687.346 |
5.853.375 |
Waarvan andere nuttige toepassingen (totaal van biomassa vergisting en composteren) |
59.804 |
- |
43.687 |
|
Afval naar verwijdering |
||||
Waarvan verbranding |
1.269.692 |
35.726 |
1.174.357 |
34.776 |
Waarvan storten |
- |
162.125 |
- |
126.365 |
Waarvan andere vormen van verwijdering |
- |
- |
- |
- |
Totale hoeveelheid niet gerecycled afval |
1.329.496 |
197.851 |
1.218.044 |
161.141 |
(E5-5, 37 a-d, 39, ESRS 2 MDR-M 75, MDR-T 79c)
Classificatie afvalstoffen
Gevaarlijk afval bevat stoffen die gevaarlijk (kunnen) zijn voor de gezondheid van mensen of het milieu. Welke afvalstoffen als gevaarlijk worden aangemerkt, is bepaald door de Europese afvalstoffenlijst (Eural).
Producten in afvalstromen specifiek voor ons als netbeheerder:
Afvalstroom |
Aanwezige materialen |
Kabels |
Koper, aluminium, PVC, Rubber, PE |
Gasbuizen |
PE, Koper, PVC, staal |
Distributie- en vermogenstransformatoren |
Staal, Olie, Koper, Trafostaal |
(E5-5, 38 a,b)
Sporadisch voeren we radioactief afval af. Dit kan voorkomen bij de uitstroom van vermogenstransformatoren. (E5-5 39)