E1 Klimaatverandering

Om de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs te halen, moeten we overstappen op duurzame energiebronnen. Als netbeheerder maken we dit mede mogelijk. Tegelijkertijd stoten we bij het realiseren van een nieuw energiesysteem zelf ook broeikasgassen uit. Met duurzame keuzes en duidelijke reductiedoelstellingen verkleinen we onze eigen CO₂-eq-voetafdruk.

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. De transformatie van het energiesysteem is een cruciale voorwaarde om deze uitdaging te lijf te gaan en als netbeheerder zijn we hierin een onmisbare schakel. We hebben de grootste duurzame impact als we ervoor zorgen dat onze netten een verduurzaming door onze klanten mogelijk maken. Zo dragen we bij aan de klimaatdoelen van Parijs. Bij dat werk veroorzaken we echter ook zelf uitstoot van broeikasgassen, met milieu-impacts tot gevolg. Daar zijn we verantwoordelijk voor en daarom maken we duurzame keuzes in onze bedrijfsvoering. Onder andere door middel van GHG-reductiedoelstellingen dragen we bij aan klimaatmitigatie. Daarnaast onderzoeken we continu duurzamere alternatieven om onze energiemix te verbeteren.

Het veranderende klimaat heeft op zichzelf ook een impact op onze bedrijfsvoering. Extreem weer kan leiden tot uitval van de energievoorziening aan klanten. Daarom nemen we maatregelen om dit risico te beperken.

Dit hoofdstuk geeft uitleg over ons transitieplan voor klimaatmitigatie. Met daarbij een uiteenzetting van ons beleid en onze maatregelen en doelen voor klimaatmitigatie en klimaatadaptatie. Ook rapporteren we over onze CO₂-eq-voetafdruk en energiemix.

Binnen het thema klimaatverandering zien we de volgende impacts, risico's en kansen:

Environmental	Impact, Risico of Kans	Waardeketen	Tijdshorizon
Materieel thema
Klimaatadaptatie Extreme weersomstandigheden	Potentiële negatieve impact: Overstromingen/extreme neerslag kunnen leiden tot een onderbreking in de aanlevering van materialen van investeringen/netuitbreidingen, uitval en/of beschadiging van assets en daarmee uitstel en/of onderbreking van de energievoorziening aan klanten.
	Potentieel risico: Overstromingen/extreme neerslag kunnen leiden tot schade aan bovengrondse assets (vooral leidingen, kabels en transformatorhuisjes). Dit leidt tot hogere operationele kosten, inzet van crisisdienst en/of mogelijk imagoschade.
Klimaatmitigatie GHG emissies	Actuele negatieve impact: De uitstoot van GHG-emissies als gevolg van lekverlies gas, netverlies elektra en emissies uit de waardeketen componenten en de eigen operaties hebben een negatieve impact op het klimaat en de biodiversiteit.
	Potentieel risico: Reductie van GHG-emissies vereist investeringen in maatregelen die het behalen van de doelstelling 'betaalbaar energienet' en de maakbaarheid (beschikbaarheid materialen) onder druk zetten. Het niet realiseren van GHG reductie doelstellingen en de daaruit volgende imagoschade kan leiden tot minder toegang tot kapitaal en hogere rentes/kapitaalkosten.
	Potentiële kans: Reductie van GHG-emissies kan een positieve impact hebben op het aantrekken van financiering.
Energie Energie mix en consumptie	Actuele negatieve impact: Netverliezen gaan gepaard met de uitstoot van GHG emissies.
	Actuele positieve impact: Uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk draagt bij aan een verbetering van de energie mix en daarmee aan lagere GHG-emissies.
	Actuele positieve impact: De transitie van fossiele brand- en grondstoffen naar duurzaam opgewekte elektriciteit vraagt om uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk en alternatieven, zoals warmtenetten.
	Actueel risico: Het niet kunnen voldoen aan de toenemende transportvraag voor groene energie en de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk kunnen leiden tot verlies van investeerders en/of toegang tot kapitaal.
Klimaatverandering Transitie infrastructuur	Actuele negatieve impact: Versnelde vervanging van infrastructuur leidt tot hogere kosten en meer afval voor de maatschappij op de korte termijn.
	Potentiële negatieve impact: Het niet snel genoeg uitbreiden (of verzwaren) van de infrastructuur heeft een negatieve impact op de snelheid van de energietransitie en het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen.
	Potentiële positieve impact: Uitbreiding (en verzwaring) van het elektriciteitsnetwerk maakt de afbouw van fossiele brandstoffen mogelijk en draagt daarmee bij aan de verduurzaming van Nederland.

Strategie

Transitieplan voor klimaatmitigatie

We willen de uitstoot van broeikasgassen verminderen. In het door de rvb goedgekeurde transitieplan1 voor klimaatmitigatie stellen we onszelf doelen voor de reductie van broeikasgasemissies. ^{(ESRS E1-1 par. 16i)}  Ons doel is een broeikasgasemissiereductie in scope 1 en 2 van 25% in 2030 ten opzichte van het basisjaar 2024. De doelstelling is gebaseerd op een lineaire reductie vanaf 2024 richting 2050.^{(ESRS E1-1 par. 16a)} In 2025 verwachten we een 2030-doelstelling op scope 3 vast te stellen.^{(ESRS 2 MDR-P par 65d)} 

In de secties Beleid, Maatregelen en Maatstaven en doelen staat een gedetailleerde toelichting om deze GHG-reductiedoelstellingen voor scope 1 en 2 te behalen, inclusief de operationele uitgaven en kapitaaluitgaven die aanvullende maatregelen met zich meebrengen en hoe dit zich verhoudt tot de EU Taxonomie. ^{(ESRS E1-1 par. 16c en 16e)}

In het jaarverslag over 2025, gaan we voor het eerst rapporteren over de voortgang van het transitieplan. ^{(ESRS E1-1 par. 16j)} Het strategisch plan van Enexis vormt de basis voor onze ESG-strategie en het Transitieplan voor Klimaatmitigatie. ^{(ESRS E1-1 par. 16h)}De maatregelen zoals opgenomen in het transitieplan zijn onderdeel van de ESG strategie. De financiële planning van de maatregelen is opgenomen in het bedrijfsplan en investeringsplan. ^{(ESRS E1-1 par. 16h)}

Klimaatrisicoanalyse

In de dubbele materialiteitsanalyse, hebben we naast impacts en kansen, drie klimaatrisico’s geïdentificeerd. Hierin zit een onderscheid tussen fysieke klimaatrisico’s en klimaattransitierisico’s.

Fysiek klimaatrisico: ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 SBM-3 par. 18)}

• Potentieel risico: Overstromingen/extreme neerslag kunnen leiden tot schade aan bovengrondse assets (vooral leidingen, kabels en transformatorhuisjes). Dit leidt tot hogere operationele kosten, inzet van crisisdienst en/of mogelijk imagoschade.

Klimaattransitierisico’s: ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 SBM-3 par. 18)}

• Potentieel risico: Reductie van GHG-emissies vereist investeringen in maatregelen die het behalen van de doelstelling 'betaalbaar energienet' en de maakbaarheid (beschikbaarheid materialen) onder druk zetten. Het niet realiseren van GHG reductie doelstellingen en de daaruit volgende imagoschade kan leiden tot minder toegang tot kapitaal en hogere rentes/kapitaalkosten.

• Actueel risico: Het niet kunnen voldoen aan de toenemende transportvraag voor groene energie en de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk kunnen leiden tot verlies van investeerders en/of toegang tot kapitaal.

We hebben in 2024 met hulp van experts een klimaatrisicoanalyse uitgevoerd. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 SBM-3 par. 19b)} Hierin hebben we gebruik gemaakt van de scenario’s van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), ook wel Representative Concentration Pathway’s (RCP) genoemd. We zijn uitgegaan van twee scenario’s: een stijging van 1,5 graden Celsius (optimistisch) en 4,0 graden Celsius (pessimistisch) van de wereldwijde temperatuur tot 2100. Om te bepalen wat de gevolgen zijn voor ons verzorgingsgebied, sluiten we aan bij de scenario’s van het KNMI.2 ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 IRO-1 par. 21)}

Het betrof een breed uitgevoerde klimaatrisicoanalyse, waarin chronische en acute effecten van hitte, droogte en wateroverlast zijn overwogen. Het fysieke klimaatrisico, voortkomend uit deze klimaatrisicoanalyse heeft betrekking op een potentieel risico op toename in overstromingen. Daarnaast zijn in deze klimaatrisicoanalyse klimaattransitierisico’s in kaart gebracht. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 IRO-1 par. 20c)}

Op de korte tot middellange termijn (0-5 jaar) verwachten we geen toename in het risico op overstromingen. Die toename kan wel plaatsvinden op de lange termijn. Onze infrastructuur is goed bestand tegen veel extreme weersomstandigheden zoals overstromingen. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 SBM-3 par. 19c )} Historisch gezien is de kans op een (kleine) overstroming in ons verzorgingsgebied kleiner dan eens per tien jaar. En bij recente overstromingen is de uitval beperkt gebleven, waardoor het acuut risico (en de mogelijk financiële impact) voor nu acceptabel is. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 IRO-1 par. 20b)}

De snelheid van klimaatverandering én het tempo en de richting van de energietransitie zijn onzeker. Daarom houden we naast deze verschillende klimaatscenario’s, óók rekening met energietransitiescenario's. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 IRO-1 par. 20a)}Het gaat hierbij om activiteiten van onze eigen operatie, met name het gebruik van onze fysieke activa zoals het netwerk van leidingen, kabels, transformatoren en stations in het verzorgingsgebied van Enexis. In de analyse is ook rekening gehouden met de upstream en downstream waardeketen. ^{(ESRS E1 icm ESRS 2 SBM-3 par. 19a)} In de scenario’s voor het investeringsplan 2024, kijken we naar de periode tot en met 2035. De scenario’s van de Integrale Infrastructuurverkenning 2030-2050 (II3050-2) die betrekking hebben op de ontwikkeling naar een volledig klimaatneutraal energiesysteem in 2050, waren ook een bron bij de scenario-ontwikkeling tot en met 2035 en voor aansluiting hiervan op de 2050-beelden. Gezamenlijk schetsen ze de bandbreedte waarbinnen de energievraag en het aanbod van elke sector en bron zich in het volgend decennium naar alle waarschijnlijkheid gaat bevinden.

Locked-in broeikasgasemissies

Locked-in broeikasgasemissies gaan over een inschatting van de uitstoot die we in de toekomst maken. We hebben een risico op potentiële locked-in broeikasgasemissies in ons aardgasnetwerk: door gaslekkages komt methaan vrij, een sterk broeikasgas. We nemen maatregelen om de gaslekken te reduceren. Bovendien leggen we voor kleinverbruik in principe geen nieuwe gasaansluitingen meer aan.

Het is onze wettelijke taak om het aardgasnetwerk gedurende de transitie te onderhouden. Via dat netwerk kan mogelijk ook transport plaatsvinden van groen gas en waterstof. Hierdoor zal mogelijk nog steeds broeikasgasuitstoot plaatsvinden in en na 2050. Een volledige uitfasering van deze locked-in broeikasgasemissies zal niet mogelijk zijn. In 'noot 13 immateriële vaste activa' van de geconsolideerde jaarrekening staat een verdere toelichting ten aanzien van onze toekomstvisie op het gasnet.

Investeringen in economische activiteiten in verband met gas en elektriciteit

In 2024 hebben we significant geïnvesteerd in economische activiteiten in verband met gas en elektriciteit.3 ^{(ESRS E1-1 par. 16f)}